خدمات و مزایای بیکاری Hartz IV در آلمان همچنان برخی از خارجی‌های ساکن این کشور را دربر نمی‌گیرد. دادگاه قانون اساسی فدرال به‌تازگی درباره‌ی دو پرونده تصمیم‌گیری کرده است. براساس گزارش وبسایت Migazin، بسیاری از خارجی‌ها یا دانشجو هستند، یا جویای کار و یا هردو و رفاه معیشتی مناسبی ندارند. مشکل این‌جاست که برای تامین معاش خود دستشان به جایی بند نیست و مزایای خدمات اجتماعی Hartz IV به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. طبق قانون حمایت از آموزشِ فدرال، کسانی که درحال آموزش‌اند باید از نظر مالی تامین شوند.
نخستین پرونده مربوط به یک خانواده‌ی ازبک است که شامل هردو محرومیت می‌شود. مرد خانواده در آلمان تحصیلات پزشکی خود را به‌پایان رسانده است. سپس شغل ناچیزی در یک آزمایشگاه پیدا کرده با حقوق ۲۰۰ یورو در ماه. ولی Jobcenter درخواست او را برای دریافت مزایای اجتماعی Hartz IV به‌دلیل برخی الزامات قانونی رد کرد.
دومین پرونده مربوط به یک دانشجوی دختر ایرانی است که در ابتدا مجوز Hartz IV را دریافت کرده بود. ولی وقتی دوره‌ی کارآموزی رایگان خود را به‌عنوان دستیار رادیولوژیست شروع کرد، نه هزینه‌ی آموزش و نه مزایای Hartz IV را دریافت کرد. کمک‌هزینه‌ی تحصیلی (Bafög) نیز به دلایل سنی (بالاتر از ۳۰ سال) به او تعلق نگرفت.
دادگاه اجتماعی، نحوه‌ی برخورد در این دو پرونده را غیرقانونی دانست و گفت که همه باید از سطح معاش مناسب در آلمان برخوردار باشند. ولی دادگاه قانون اساسی فدرال اظهارات موجود را ناموجه دانست و هردو دادخواست را رد کرد. دلیل رد پرونده‌ی خانواده‌ی ازبک این است که آن‌ها اندکی قبل از درخواست مزایای Hartz IV، تمدید اقامت خود را دریافت کرده بودند. اقامت افراد تنها درصورت وجود منابع مالی کافی تمدید می‌شود.
دادگاه ماینتز توضیح می‌دهد که چرا پرونده‌ی قضایی دادگاه اجتماعی فدرال نباید در این‌جا اعمال شود. خارجی‌هایی که در جستجوی کار به آلمان می‌آیند، تنها در صورت داشتن اقامت verfestigten (تثبیت‌شده) می‌توانند از مزایای Hartz IV بهره‌مند شوند. اما در پرونده‌ی دوم، دادگاه به‌اندازه‌ی کافی با مسئله‌ی آموزش برخورد نکرده است. سوال اصلی این است: آیا به دانشجوی ایرانی درباره‌ی محرومیت از Hartz IV به‌درستی اطلاع‌رسانی شده بود؟ درغیر این‌صورت، باید مسئولیت رسمی درقبال پرونده‌ی او برعهده گرفته شود.
Photo: epd/Jens Schulze
متن: امل‌برلین!
