با آغاز دوره‌های آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) در آلمان که معمولاً در ماه‌های آگوست/اوت یا سپتامبر هر سال شروع می‌شود، پرسش‌های زیادی برای کارآموزان مطرح می‌شود؛ از جمله میزان حقوق ماهانه، اطلاع‌رسانی در صورت بیماری و الزامات مربوط به حضور در مدرسه حرفه‌ای. وب‌سایت خبری «تاگس‌شاو» در گزارشی، به مهم‌ترین پرسش‌ها و پاسخ‌ها در این زمینه پرداخته است.
اهمیت قرارداد آموزش حرفه‌ای چیست؟
پیش از امضای قرارداد، مطالعه دقیق آن ضروری است. در صورت وجود بندهای مبهم، کارآموز آینده باید بدون تردید سوال کند. قرارداد باید توسط نهاد آموزشی و کارآموز امضا شود. اگر کارآموز زیر ۱۸ سال باشد، امضای والدین یا سرپرستان قانونی نیز الزامی است. این قرارداد باید شامل اطلاعاتی چون مدت دوره، میزان حقوق و ساعات کاری باشد. همچنین امکان گذراندن دوره آموزش حرفه‌ای به‌صورت پاره‌وقت نیز وجود دارد.
دوره آزمایشی (Probezeit) چیست؟
در دوره آزمایشی، هر یک از طرفین می‌توانند بدون ذکر دلیل و به‌صورت کتبی قرارداد را فسخ کنند. مدت این دوره در قرارداد تعیین می‌شود و باید حداقل یک ماه و حداکثر چهار ماه باشد.
پس از دوره آزمایشی، چه نوع محافظتی در برابر اخراج وجود دارد؟
پس از پایان دوره آزمایشی، کارآموز از حمایت ویژه‌ای در برابر اخراج برخوردار است و کارفرما تنها در صورت وجود دلایل موجه می‌تواند قرارداد را فسخ کند. در عین حال، کارآموز می‌تواند با اعلام قبلی کتبی حداقل چهار هفته‌ای، قرارداد خود را ترک کند.
کارآموزان چقدر حقوق دریافت می‌کنند؟
میزان حقوق بسته به رشته متفاوت است و معمولاً در قالب قراردادهای دسته‌جمعی (Tarifvertrag) مشخص می‌شود. در سال ۲۰۲۴، میانگین حقوق کارآموزان طبق گزارش مؤسسه آموزش حرفه‌ای فدرال حدود ۱۱۳۳ یورو در ماه بوده است.
پردرآمدترین رشته‌ها شامل لوله‌کشی، نجاری و بانکداری بوده‌اند؛ در حالی‌که رشته‌هایی مانند گردشگری، آرایشگری و نصب کف‌پوش چوبی کم‌درآمدترین‌ها محسوب می‌شوند.
در صورت نبود قرارداد دسته‌جمعی، حداقل حقوق مصوب برای سال ۲۰۲۵ به شرح زیر است:
سال اول: ۶۸۲ یورو (پیش از کسر مالیات)
سال دوم: ۸۰۵ یورو
سال سوم: ۹۲۱ یورو
سال چهارم: ۹۵۵ یورو
آیا کارآموزان موظف به انجام اضافه‌کاری هستند؟
برای کارآموزان خردسال (زیر ۱۸ سال)، حداکثر زمان کار هشت ساعت در روز و چهل ساعت در هفته تعیین شده است. اگر در برخی روزها ساعات کاری کمتر باشد، می‌توان در روزهای دیگر ساعات کار را تا ۸.۵ ساعت افزایش داد. انجام اضافه‌کاری فقط در موارد استثنایی مجاز است و باید با مرخصی یا جبران زمانی معادل آن جبران شود. زمان رفت‌وآمد به محل آموزش جزو ساعات کاری محسوب نمی‌شود.
آیا کارآموز باید بیمه شود؟
کارآموزان معمولاً تحت پوشش بیمه درمانی اجباری قرار دارند. در صورتی که فرد به‌صورت خصوصی از طریق والدین بیمه شده باشد، امکان انتقال به بیمه عمومی وجود دارد. برای سفر به خارج از اتحادیه اروپا، داشتن بیمه درمانی مسافرتی بسیار ضروری است. همچنین بیمه مسئولیت مدنی شخصی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا کارآموز ممکن است در قبال خسارات احتمالی در محل کار مسئول شناخته شود.
در بسیاری موارد، بیمه والدین کارآموزان را پوشش می‌دهد؛ اما اگر کارآموز بالای ۲۵ سال باشد، ازدواج کرده یا در حال گذراندن دومین دوره آموزش حرفه‌ای باشد، بررسی وضعیت بیمه ضروری است. کارشناسان حمایت از مصرف‌کننده همچنین توصیه می‌کنند حتی در دوران آموزش، داشتن بیمه ناتوانی شغلی (Berufsunfähigkeitsversicherung) را فراموش نکنید، زیرا این بیمه در صورت بیماری یا حادثه‌ای که مانع ادامه کار شود، حمایت مالی ارائه می‌دهد.
در صورت بیماری چه باید کرد؟
اگر کارآموز شب‌هنگام بیمار شود، باید صبح روز بعد فوراً نهاد آموزشی را مطلع کند. در صورت ادامه بیماری بیش از سه روز، ارائه گواهی پزشکی الزامی است. برخی شرکت‌ها ممکن است از روز اول گواهی را مطالبه کنند.
حتی غیبت از مدرسه آموزش حرفه‌ای نیز نیازمند اطلاع‌رسانی است. کارفرما تا شش هفته حقوق را پرداخت می‌کند و پس از آن، شرکت بیمه سلامت، مزایای بیماری را پرداخت خواهد کرد.
در صورت بروز مشکل در محل آموزش به کجا باید مراجعه کرد؟
شورای کار (Betriebsrat) نخستین مرجع برای دریافت حمایت و راهنمایی است. همچنین مشاوران اتاق‌های صنایع و مشاغل حرفه‌ای نیز منابع مهمی برای حل اختلافات و مشکلات هستند. افزون بر آن، آموزگاران مدارس حرفه‌ای نیز می‌توانند راهنمایی و مشاوره ارائه دهند.
Foto: Canva Pro
