سهشنبه، ۱۷ سپتامبر، در برلین نشستی با عنوان «زن زندگی آزادی؛ سرکوب و مقاومت در ایران» برگزار شد. این برنامه به مناسبت سومین سالگرد کشتهشدن ژینا (مهسا) امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی برپا شد؛ شبی که نه تنها یادآور یک فاجعه بود، بلکه فرصتی بود برای بازگو کردن صدای زنانی که حتی از دوردست، همچنان دست از مبارزه برای آزادی برنداشتهاند.
در این نشست شماری از فعالان و روزنامهنگاران از کشورهای مختلف حضور داشتند و با حضار و برگزارکنندگان ابراز همبستگی کردند. سخنرانان اصلی، غزال عبداللهی، هنرمند و عکاس، و مریم مردانی، روزنامهنگار و نویسنده، هر یک روایتهایی از مقاومت و ایستادگی زنان ایرانی بیان کردند. این برنامه با مجریگری دانیلا سپهری برگزار شد.
عبداللهی که در زمان کشتهشدن مهسا در ایران حضور داشت، یادآور شد که چگونه اعتراضات آغاز شد و به خشونت کشیده شد؛ اعتراضاتی که بسیاری از جوانان در آن زخمی یا کشته شدند. او خود در یکی از تجمعات آسیب دیده و شماری از دوستانش زندانی یا اعدام شدند. عبداللهی که اکنون در برلین زندگی میکند، گفت که برلین برای او همان شهری است که آرزو داشت روزی تهران چنین باشد. او ادامه داد: «خیلیها فکر میکنند بهدست آوردن همین آزادی اندک آسان بوده، اما ما برایش بهای سنگینی پرداختهایم.» در صدایش سنگینی رنج نسلی آشکار بود که برای ابتداییترین حقوق خود هزینههای بزرگی پرداخته است.

از راست به چپ: غزال عبداللهی، مریم مردانی، دانیلا سپهری
در ادامه، مریم مردانی سخن گفت؛ روزنامهنگاری که سالها دور از ایران زندگی کرده، اما قلبش همچنان با زنان آن سرزمین میتپد. او گفت: «من از راه دور حس میکردم که خودم مهسا هستم؛ میخواستم به هر طریق شده صدای مردمم باشم و صدای آنها را بلندتر کنم.» سخنانش آمیخته با احساس همبستگی بود؛ حسی مشترک که حتی فرسنگها فاصله نیز نتوانسته خاموشش کند.
مردانی توضیح داد که پس از کشتهشدن مهسا، بارها از خود پرسیده است که از این فاصله چه میتواند بکند. او تصمیم گرفت از حرفهی روزنامهنگاریاش برای رساندن صدای زنان ایران بهره بگیرد؛ تا اگر نمیتواند در خیابانهای ایران اعتراض کند، دستکم در میدان رسانه همراهی کند. او از دشواریهای آن روزها گفت: از اینترنت همواره فیلترشده تا ترس مردم برای گفتگو با رسانهها. با وجود این، او توانسته است در تبعید، همواره در کنار زنان ایران بماند و تلاش کند صدای آنها شنیده شود.
در طول نشست، علاوه بر روایتهای شخصی، موضوعاتی چون حقوق زنان، مقاومت هنری، نقش روزنامهنگاری در تبعید، فشار بر فعالان خارج از کشور، سرکوب فرامرزی و روشهای تازه تبلیغات جمهوری اسلامی نیز بررسی شد.
نشست با تأکید بر این نکته به پایان رسید که مبارزه برای آزادی محدود به مرزهای ایران نیست. زنان ایرانی در تبعید نیز بخشی از این مقاومتاند؛ صداهایی که با هنر، رسانه و حضور خود نمیگذارند یاد و آرمان «زن، زندگی، آزادی» خاموش شود.
گزارشی از زهرا نظری
Photos: Zahra Nazari/Mahtab Gholizadeh