نُهُمین نمایشگاه کتاب «تهران بدون سانسور» در روزهای اول و دوم مه در برلین برگزار شد. در این رویداد بسیاری از ناشران ایرانی خارج از کشور بین روزهای ۲۵ آوریل تا ۱۳ ژوئن در شهرهای گوناگون جهان حضور می‌یابند. در نمایشگاه امسال نخستین ایستگاه شهرهای منچستر و لندن بودند و سپس کتاب‌ها به برلین رسیدند تا به این ترتیب از شهرهای گوناگون گذر کنند و به دست خوانندگان برسند.
نمایشگاه کتاب «تهران بدون سانسور» هر ساله همزمان با نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شود و صدایی است برای بیان اعتراض و مقاومت در برابر سانسور و سرکوب وزارت ارشاد جمهوری اسلامی ایران. سانسوری که واژه‌ها، جمله‌ها و درون‌مایه کتاب‌ها را آن‌قدر قیچی می‌کند تا در چارچوب فکری حکومت جا بگیرند. کتاب‌های سانسور شده در نهایت شبیه جاندارانی می‌شوند که دچار نقص عضو شده باشند. در چنین شرایطی، تلاش ناشران ایرانی خارج از کشور برای حفظ سلامت آثار ادبی و غیرادبی ستودنی است.
در وبسایت این نمایشگاه آمده است: «ما نه تنها از کلماتی که بر روی صفحات کتاب‌ها نوشته می‌شوند، بلکه از صداهایی که در برابر ظلم و سانسور به اعتراض بلند می‌شود، دفاع می‌کنیم و بر آنیم تا محافظ حقوق مولف، مترجم، روزنامه‌نگار و ناشری باشیم که به دلیل پیامدهای سانسور سیاسی و حکومتی، در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. در طول تاریخ، هرگاه کتاب‌ها به دلایلی سوزانده یا ممنوع شده‌اند و سانسور بر جامعه سایه انداخته، نتیجه‌ای جز گسترش بی‌قانونی نداشته است. متاسفانه، امروز چاپ غیرقانونی در جامعه ایرانی، حتی خارج از مرزهای ایران، به شکلی پذیرفته شده است. ما، ناشران ایرانی، هرگز از این ناهنجاری و بی‌قانونی حمایت نمی‌کنیم و با آن مخالفیم. در این جمع، گرد هم آمده‌ایم تا با تاکید بر جنبه‌های مختلف تاثیر سانسور بر جامعه، اهمیت آزادی بیان و اندیشه را یادآوری کنیم.»
نشر فروغ: نمایشگاه کتاب بدون سانسور آلترناتیوی برای نمایشگاه کتاب تهران محسوب می‌شود.
نشر فروغ از کلن یکی از انتشاراتی‌هایی است که از زمان شکل‌گیری نمایشگاه کتاب «تهران بدون سانسور» در آن شرکت کرده است. با آقای مهدی‌پور، مسئول این نشر، درباره چگونگی شکل‌گیری نمایشگاه و میزان استقبال مردم گفت‌وگو می‌کنم. می‌گوید: «نمایشگاه کتاب بدون سانسور آلترناتیوی برای نمایشگاه کتاب تهران محسوب می‌شود. در ایران بیشتر کتاب‌ها باید از زیر تیغ وزارت ارشاد عبور کنند و سانسور شوند. ما و همکارانمان نه سال است که کتاب‌هایی را که ناشرین خارج از ایران منتشر می‌کنند در سراسر اروپا، آمریکای شمالی و کانادا در نمایشگاه‌های مختلف عرضه کنیم. امسال نیز در هفده شهر اروپایی خواهیم بود. بعد از برلین به هامبورگ می‌رویم و سپس برمن و دیگر شهرها. امسال در اغلب کشورهای اروپایی حضور داریم. استقبال هم تاکنون خوب بوده است؛ در منچستر و لندن حضور مردم بهتر از سال‌های پیش بود. امیدواریم اوضاع به همین ترتیب پیش برود و مردم با علاقه‌مندی بیشتری به این نمایشگاه سر بزنند.»
نشر نورهان: مولفی که می‌نویسد دوست دارد کتابش بدون سانسور چاپ شود.
نشر نورهان یکی دیگر از انتشاراتی‌هایی است که از هامبورگ به برلین آمده است. با میلاد زنگنه، مدیر نشر نورهان و نشر دگرگون، از حضورش در نمایشگاه می‌پرسم. می‌گوید:«از سال ۲۰۰۸ در ایران به صورت زیرزمینی فعالیت می‌کردم. دو سال است که به آلمان آمده‌ام. سال گذشته در هامبورگ بودم؛ امسال نیز در چندین شهر مانند هامبورگ، برمن، فرانکفورت و لوبک خواهم بود.» او درباره میزان استقبال مردم می‌گوید: «نمایشگاه برلین در روزهای بین تعطیلات رسمی برگزار شده است. بسیاری از ایرانی‌ها هم حتما در سفر و تفریح هستند. استقبال از نمایشگاه دیروز خوب نبود، اما امروز کمی بهتر شده است.»
میلاد زنگنه درباره ایده نمایشگاه بدون سانسور می‌گوید: «مولفی که می‌نویسد دوست دارد کتابش بدون سانسور چاپ شود. متاسفانه این امکان در ایران وجود ندارد چون در وزارت ارشاد باید منتظر مجوز بمانند. در اروپا یا خارج از کشور این‌طور نیست. اگر کتاب کتاب خوبی باشد بدون سانسور چاپ می‌کنیم و به دست خواننده می‌رسانیم. نشر نورهان کتاب‌های بدون سانسور را در ایران به صورت زیرزمینی هم چاپ می‌کند. همچنین کتاب‌های نویسندگان داخل ایران را این‌جا هم چاپ می‌کنیم و هر مخاطبی در هر جای دنیا سفارش دهد برایش پست می‌کنیم.»
تصویرهای بیشتری از این رویداد فرهنگی را این‌جا ببینید:
گزارشی از مریم مردانی
Bilder: M. Mardani/ Amal Berlin!
