فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، چهارشنبه، ۱۴ مه، برای نخستین بار در مقام صدراعظم در پارلمان این کشور (بوندستاگ) بیانیه دولت خود را ارائه میدهد. انتظارها از او بالاست چرا که در جریان انتخابات وعده «تغییری اساسی در سیاست» را داده بود. اکنون زمان آن رسیده که توضیح دهد این وعدهها چگونه عملی خواهند شد.
کارستن لینمان، از چهرههای نزدیک به مرتس، درباره سخنرانی امروز میگوید: «شاید این سخنرانی یکی از مهمترین سخنرانیهای صدراعظم در سال جاری باشد». تردیدی در اهمیت آن وجود ندارد چون نخستین حضور رسمی و جدی مرتس در مقام صدراعظم در برابر پارلمان است. او باید لحن تازهای در پیش بگیرد؛ بهجای انتقاد و تقابل به دنبال همگرایی و اتحاد باشد.
به گفته رسانه تاگزشاو، هدف اصلی سخنرانی امروز ایجاد امید، تقویت اعتماد عمومی و ایجاد فضای همدلی است؛ همان چیزی که مرتس در انتخابات وعدهاش را داده بود: تغییر فضای سیاسی کشور تا تابستان.
چه چیزی امروز در پارلمان آلمان رخ میدهد؟
مرتس قرار است چهارشنبه، ۱۴ مه، ساعت ۱۳:۲۰ به وقت محلی برنامهها و اولویتهای دولت خود را برای چهار سال آینده اعلام کند. این سخنرانی حدود ۴۵ دقیقه طول خواهد کشید و پس از آن پارلمان دو ساعت درباره آن بحث میکند.
پیش از سخنرانی مرتس معاون صدراعظم و وزیر دارایی، لارس کلینگبایل (SPD)، و رئیس دفتر صدراعظم، تورستن فرای (CDU)، در جلسه پرسش و پاسخ به پرسشهای نمایندگان پاسخ خواهند داد. همچنین یاد و خاطره مارگوت فریدلندر، بازمانده هولوکاست که بهتازگی درگذشته است، گرامی داشته خواهد شد.
آیا مرتس میتواند آغازگر تغییر سیاسی باشد؟
این سخنرانی میتواند آغاز رسمی تغییراتی باشد که مرز وعده داده بود. او برای آمادهسازی این لحظه آخر هفته را به دور از رسانهها گذراند و میداند که امروز زیر ذرهبین افکار عمومی قرار خواهد داشت. او میخواهد خاطره انتخاب سخت و پرحاشیهاش بهعنوان صدراعظم را به فراموشی بسپارد و چرخش سیاسی را هرچه زودتر آغاز کند.
گرچه در روزهای نخست ائتلاف مرتس دچار اختلافات علنی و شروعی ناپایدار شد، اما به گفته ینز اشپان، رئیس فراکسیون اتحادیه، این موضوع در ابتدای راه طبیعی است. او میگوید دولت ائتلافی جدید با نگاهی محتاطانه از سوی مردم کار خود را آغاز کرده، اما هدفش این است که با عملکردی مثبت اعتماد عمومی را جلب کند.
احتمال اعلام طرحهای قانونی جدید
به گفته رسانه تاگزشاو، انتظار میرود مرتس در سخنرانی چهارشنبه برخی طرحها و برنامههای قانونی را اعلام کند که میبایست تا پیش از تابستان تصویب شوند. از جمله این طرحها میتوان به کاهش قیمت انرژی برای حمایت از کسبوکارها و فراهم کردن امکان کسب درآمد بدون مالیات برای بازنشستگان جهت تقویت بازار کار اشاره کرد. مرتس بر این باور است که «اصلاحات اساسی اجتنابناپذیرند».
هرچند حزب مرتس در انتخابات از برنامهای بلندمدت با عنوان «دستورکار ۲۰۳۰» سخن گفته بود، اما بسیاری از بندهای این برنامه در توافق ائتلافی کنونی دیده نمیشوند. به همین دلیل مرتس باید توضیح دهد که چگونه میخواهد وعدههای انتخاباتی و تغییرات ساختاری را در عمل اجرا کند؛ بهویژه که کاهش مالیاتها وابسته به فراهم شدن منابع مالی است.
تمرکز مرتس بر سیاست خارجی
موضوع بودجه دولت نیز یکی از چالشهای بزرگ پیش روی کابینه است. پیشبینی میشود مرتس این موضوع را به وزیر دارایی بسپارد و تمرکز اصلی خود را بر سیاست خارجی بگذارد. او به تازگی گفته است: «وضعیت جهانی آنقدر بیثبات است که صدراعظم باید بیش از هر زمان دیگری بر سیاست خارجی تمرکز داشته باشد».
مرتس از زمان آغاز بهکار خود سفرهایی به پاریس، ورشو، بروکسل و کییف داشته و تلاش دارد در صحنه بینالمللی نقش پررنگتری ایفا کند. این در حالی است که همزمان در داخل کشور بحثهایی درباره افزایش کنترلهای مرزی در جریان است. بریتا هاسلمان، رئیس فراکسیون سبزها، میگوید منتظر است که امروز صدراعظم درباره این تناقضها شفافسازی کند.
اولاف شولتس، صدراعظم پیشین، امروز بیانیه دولت را از ردیفهای عقب پارلمان و در مقام یک نماینده دنبال خواهد کرد. اکنون زمان آن رسیده که مرتس نشان دهد که از او توانمندتر است یا نه.