آلمان کشوری توسعهیافته با سطح رفاه بالا است، اما در شهرهای بزرگ این کشور، شکاف طبقاتی، نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی همچنان به چشم میخورد. مطالعهای که توسط مرکز تحقیقات علوم اجتماعی برلین (WZB) انجام شده، نشان میدهد که در شهرهای بزرگ آلمان، به ویژه در کیل و نویمونستر، جدایی طبقاتی به طور فزایندهای در حال افزایش است.
این جدایی طبقاتی، شکاف عمیقی بین ثروتمند و فقیر ایجاد کرده است. افراد ثروتمند در محلههای با امکانات رفاهی بالا، مدارس خوب و دسترسی آسان به خدمات زندگی میکنند، در حالی که ساکنان محلههای فقیرنشین با مسکنهای فرسوده، مدارس ضعیف و فقدان امکانات رفاهی روبرو هستند. این وضعیت پیامدهای منفی متعددی برای جامعه دارد، از جمله نابرابری در دسترسی به آموزش و بهداشت، افزایش جرم و جنایت و تشدید تنشهای اجتماعی.
مطالعه در پنج شهر شمالی آلمان
مطالعه WZB بر روی پنج شهر بزرگ آلمان، یعنی کیل، نویمونستر، لوبک، فیلنسبورگ و نوردشتات، تمرکز دارد. در هر یک از این شهرها، جدایی طبقاتی به اشکال مختلف خود را نشان میدهد.
برای مثال، در کیل، این جدایی به طور فزایندهای بین غرب ثروتمند و شرق فقیر شهر در حال افزایش است. در نویمونستر، فقر در مرکز شهر متمرکز شده است. این در حالی است که در لوبک، تلاشهایی برای احیای محلههای فقیرنشین با برنامههای توسعه شهری در حال انجام است. در فلنسبورگ نیز، اختلاف طبقات اجتماعی به دلیل ساختار شهری وجود دارد. همچنین در نوردشتات، فقر در Glashütte-Süd به دلیل مسکن نامناسب و دسترسی ضعیف به حمل و نقل عمومی متمرکز شده است.
علل جدایی طبقاتی در شهرهای آلمان
جدایی طبقاتی در شهرهای آلمان ریشه در عوامل متعددی دارد که میتوان آنها را به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
ساختار شهری: محلههای فقیرنشین و ثروتمندنشین از نظر ساختاری و امکانات با هم متفاوت هستند. محلههای فقیرنشین اغلب دارای مسکنهای فرسوده، مدارس ضعیف و فقدان امکانات رفاهی هستند. در حالی که محلههای ثروتمند از امکانات رفاهی بالا، مدارس خوب و دسترسی آسان به خدمات برخوردارند. این ساختار نامتعادل مانع از تحرک اجتماعی ساکنان محلههای فقیرنشین میشود و آنها را در چرخه فقر گرفتار میکند.
مهاجرت: مهاجران اغلب به دلیل تبعیض و کمبود فرصتهای شغلی در محلههای فقیرنشین ساکن میشوند. این امر میتواند به تراکم فقر و افزایش تنشهای اجتماعی در این محلهها منجر شود.
عوامل اقتصادی: کمبود فرصتهای شغلی و درآمد پایین در محلههای فقیرنشین، ساکنان این محلهها را در چرخه فقر گرفتار میکند. این باعث میشود که فرار از این چرخه معیوب تقریبا غیرممکن شود. همچنین این موضوعات میتواند به افزایش جرم و جنایت و سایر مشکلات اجتماعی منجر شود. در مجموع چنین عواملی به طور همافزا عمل میکنند و جدایی طبقاتی در شهرهای آلمان را تشدید میکنند.
برای مقابله با این مشکل، راهحلهای مختلفی از جمله سرمایهگذاری در محلههای فقیرنشین، ترویج تنوع اجتماعی در محلهها و مبارزه با تبعیض وجود دارد. حل این مشکل نیازمند تلاشهای مداوم از سوی دولت، سیاستمداران، سازمانهای جامعه مدنی و شهروندان است.