دکتر Tilmann J. Röder وکیل آلمانی است که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ -در پروژه‌هایی که هدف آن تقویت حاکمیت قانون بوده، کار کرده است. او در بخش‌های حقوقی پارلمان، قوه قضائیه و حقوق شهروندی در افغانستان فعالیت کرده است. امل برلین، با دکتر تیلمان با توجه وضعیت سیاسی اخیر افغانستان و روند انتقال افراد آسیب‌پذیر از آن کشور به آلمان گفتگو نموده است.
امل برلین: در چند هفته گذشته شما تلاش زیادی برای تخلیه مردم از افغانستان انجام داده اید. دقیقاً چه کاری انجام دادید و آیا موفق بودید؟
دکتر تیلمان: بسیاری از مردم از من و دیگران که در افغانستان کار کرده اند، کمک خواسته اند. کاوا اسپارتاک، رئیس سازمان Yaar e.V.، و من طوماری را منتشر کرده ایم که بیش از ۱۰۰،۰۰۰ نفر آن را امضا کرده اند. مهمترین خواسته دولت آلمان این بود که به افرادی که در اثر تغییر قدرت در معرض خطر بودند، کمک ملموس کند. منظور ما از این کار نه تنها نجات کارکنان به اصطلاح محلی که برای مقامات آلمانی کار کرده اند، بلکه همه افراد در معرض خطر است.
نجات افراد از طریق هوایی یکی از فعالیت‌های شماست، آنجا چه کار کردید و خلاصه‌ای از کارتان چیست؟
در ابتدا ما امیدوار بودیم که بتوانیم بسیاری از مردم را با خیال راحت از طریق هوا تخلیه نمائیم، اما متأسفانه این راه موفقیت‌آمیز نبود. به همین دلیل ما به کار خود ادامه دادیم و به دنبال راهی برای سفر در خشکی بودیم. اما کشورهای همسایه نمی‌خواهند پناهنده بپذیرند. برخی از کشورها مرزهای خود را به طور کامل بسته اند، برخی دیگر فقط به افراد اجازه می‌دهند که در شرایطی فعلی ورود آنها دشوار است. به عنوان مثال، همه افغان‌ها پاسپورت ندارند و این موضوع یکی از مشلات اساسی است.
آیا فکر می‌کنید که عملیات تخلیه توسط دولت آلمان در کل موفق بوده است؟
من فکر می‌کنم دولت آلمان می‌توانست به افراد بیشتری کمک کند. خوب است که چندین هزار تبعه آلمانی و کارکنان محلی افغان توانستند به آلمان بیایند. متأسفانه هنوز تعداد زیادی در کشور وجود دارد. علاوه بر این ، تا کنون تنها تعداد کمی از افراد آسیب پذیر که برای مقامات آلمانی کار کرده، فرار کرده اند. دولت آلمان ۲۶۰۰ مورد از این موارد را که تا ۳۱ آگوست ۲۰۲۱ گزارش شده بود، انتخاب کرده است و می خواهد با خانواده هایشان اجازه ورود دهد. اما چرا اینقدر کم؟
آیا بوروکراسی آلمان مشکلی در تخلیه کارکنان محلی نداشت؟
در ابتدا، تخلیه بیشتر آشفته بود تا بوروکراتیک. مشکلات جدی مانند تجمع مردم در فرودگاه کابل وجود داشت. من نمی‌خواهم وضعیت را به صورت گذشته نگر و از راه دور قضاوت کنم. اما خروج با تاخیر انجام شد.
بسیاری از افغان‌هایی که با ارتش آلمان کار می‌کردند در افغانستان ماندند و در حال حاضر مستقیماً توسط طالبان تهدید می شوند. به نظر شما، دولت فدرال برای نجات جان آنها چه گزینه‌هایی دارد؟
درست است و متأسفانه بسیاری دیگر از افراد نیز تهدید می‌شوند که برای دولت سابق کار کرده اند. من نمی‌توانم درک کنم که چرا حاکمان جدید اینقدر غیر انسانی رفتار می‌کنند. آیا می‌خواهید کل جمعیت را برای همیشه سرکوب کنید؟ در مورد طرف آلمانی، خوشحالم که پس از انتخابات در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۱ دولت جدیدی تشکیل خواهد شد. امیدوارم آنها در مورد برنامه پذیرش، سخاوتمندانه تصمیم بگیرند و راه هایی را برای بیرون آوردن افراد نیازمند حفاظت از کشور پیدا کنند. رویه طالبان، نه با سنت‌های افغان‌ها و نه با اسلام مطابقت ندارد. دولت فدرال باید در درازمدت با طالبان مذاکره کند، هیچ راهی دیگری برای حل این مشکل وجود ندارد.
شما در افغانستان زندگی کرده اید و با سازمان‌های امدادی بسیار آشنا هستید. به نظر شما اشغال افغانستان توسط طالبان چگونه بر کار این سازمان ها تأثیر می‌گذارد؟
هر دولت افغانستان به همکاری بین المللی وابسته است و طالبان نیز این را می‌دانند. آنها نتنها به کمک‌های بشردوستانه برای اطمینان از بقای مردم نیاز دارند، بلکه آنها همچنین برای اداره کشور و امکان توسعه آن به تخصص نیاز دارند. ما با چالش‌های بزرگی روبرو هستیم ، به عنوان مثال به دلیل تغییرات آب و هوایی. من فقط می‌توانم امیدوار باشم که حاکمان جدید این را درک کرده و تشخیص دهند که می‌توانند افغانستان را از سختی‌های وحشتناک نجات دهند نه در برابر مردم خود، بلکه تنها با آنها و از طریق مصالحه. اگر آنها در کشور خود به دنبال آشتی باشند، سایر کشورها درهای خود را بر روی گفتگوی صادقانه نمی‌بندند.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، بیش از نیمی از مردم افغانستان در خطر قحطی هستند. اگر بودجه سازمان‌های امدادی تامین نشود و رژیم طالبان با این سازمان‌ها همکاری نکند، چه اتفاقی برای مردم افغانستان می افتد؟
می ترسم افغانستان با زمستان سختی روبرو شود. با این حال، مهم است که کمک‌های بشردوستانه انجام شود. اکنون بسیاری از کشورها آماده اند تا از قندهار تا قندوز و از فراه تا فیصل آباد به مردم کمک کنند. طالبان نباید سعی کنند از این فرصت سیاسی استفاده کنند.
بسیاری از خوانندگان ما در افغانستان اقوام دارند. اگر می‌خواهید به مردم کمک کنید تا به آلمان بیایند، در حال حاضر چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
ای کاش می توانستم به آن پاسخ دهم. اگر افراد به عنوان کارکنان محلی شناخته شوند یا در لیست حقوق بشر قرار گیرند، شانس آنها نسبتاً خوب است. اگر چنین نیست، گزینه های دیگر باید بررسی شوند. به گفته دولت فدرال، وزارت خارجه به بررسی موارد فردی با ریسک بالا ادامه خواهد داد. برنامه‌ها باید به خوبی توجیه شوند. اگر مردم در معرض خطر بالایی باشند و با آلمان ارتباط داشته باشند کافی نیست. “منافع ویژه سیاست خارجی” این است که این افراد در آلمان تحت حمایت قرار گیرند. در مورد خویشاوندان، البته طبیعی است که درخواست اتحاد مجدد خانواده را نیز انجام دهید. از مقاما ، شوراهای پناهندگان و وکلا مشاوره بگیرید و به سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) در کابل (info.fap.af@iom.int) نامه بنویسید. در برخی موارد می توان بورسیه تحصیلی برای افراد در معرض خطر پیدا کرد. برنامه هایی برای مدافعان حقوق بشر، روزنامه نگاران و گروه‌های دیگر وجود دارد.
به اوضاع را در میان مدت چگونه می بینید: آیا افراد بیشتری می‌توانند افغانستان را ترک کنند؟
من نمی‌توانم آن را پیش‌بینی کنم. من به سازش‌هایی امیدوارم که طالبان برخی افراد را از کشور خارج کرده و به دیگران اطمینان دهد که آنها در این کشور بدون صدمه خواهند ماند. افغانستان در دو دهه گذشته در بسیاری از زمینه‌ها پیشرفت مثبتی داشته است. اگر همه کسانی که در این موفقیت‌ها سهیم بوده اند، کشور را ترک کنند، آسیب بیشتر خواهد بود. طالبان باید به مردم دلایل ماندن در این کشور را بدهند. آنها این را مدیون مردم هستند.
نورالله رحمانی
Photo: Unsplash
