تاریخ اسلام در آلمان به بیش از یک قرن برمی‌گردد. اما اکثر جوامع و انجمن‌های اسلامی که امروزه وجود دارند، از دهه ۱۹۷۰ پدید آمده اند. در آن زمان مسلمانان از ترکیه، یوگسلاوی سابق و مراکش به عنوان “کارگران مهمان” به آلمان آمدند. از دهه ۱۹۸۰ و اخیراً پناهندگان از کشورهایی مانند لبنان، ایران، افغانستان و سوریه وارد شده اند. برخلاف آنچه اغلب تصور می‌شود، همه افرادی که از این کشورها آمده اند مسلمان (مومن) نیستند.
در کنفرانس اسلام آلمان (DIK)، نمایندگان ایالت‌ها برای اولین بار با سازمان‌های مختلف اسلامی گرد هم آمدند تا بر سر یک سیاست مشترک اسلامی در سطح فدرال به توافق برسند. این کمیته در سال ۲۰۰۶ توسط وزیر کشور فدرال وقت، ولفگانگ شوبله ، برای ترویج مبادله فرهنگی بین دولت آلمان و مسلمانان تأسیس شد.
پنج سازمان بزرگ اسلامی و ده فرد منتخب در مرحله اول DIK شرکت کردند. موضوعات اصلی شامل دین و قانون اساسی و تصویر اسلام در رسانه‌ها بود. در مرحله دوم ، جامعه ترکی آلمان (TGD) به عنوان یک سازمان مهاجر سکولار به DIK پیوست. تمرکز بر برابری جنسیتی و جلوگیری از افراط گرایی بود. در مرحله سوم، ده انجمن اسلامی در DIK مشارکت داشتند. گروه‌های کاری DIK طی این سالها چندین مطالعه را انجام داده اند. به عنوان مثال، مطالعات “زندگی مسلمانان در آلمان” (۲۰۲۱ ، ۲۰۰۹) ، “جهان‌های زنده برای جوانان مسلمان” (۲۰۱۱) یا “زندگی جامعه اسلامی در آلمان” (۲۰۱۲) ، “خدمات اجتماعی در مساجد” ( ۲۰۱۵) و “مراقبت از سالمندان مسلمانان “(۲۰۱۷).
امیدها، شک و تردیدها
امیدها و انتظارات اولین کنفرانس اسلام در آلمان در ۱۵ سال پیش زیاد بود، اما شک و تردید نیز در این زمینه زیاد بود. کنفرانس اسلام آلمان امروز کجاست؟ آیا خودش را ثابت کرده است؟ ایمان مازیک، رئیس شورای مرکزی مسلمانان آلمان، سالهاست که در کنفرانس اسلام آلمان (DIK) شرکت می‌کند. به گفته مازیک، مجمع گفتگوی نمایندگان دولت آلمان و مسلمانان ساکن در اینجا مواردی را به عنوان منبع الهام به راه انداخته است. به عنوان مثال ، ایجاد دانشکده الهیات اسلامی یا تربیت امامان آلمانی. وزارت کشور فدرال کشور نیز در بیانیه ای توازن مثبتی را ترسیم کرده است.
ما امروز به کنفرانس اسلام آلمان نیاز داریم
Samy Charchira از سال ۲۰۱۴ به عنوان کارشناس رفاه اسلامی در DIK بوده است :” کارهای رفاهی مسلمانان، مراقبت‌ها یا آموزش مذهبی اسلامی – همه این پروژه ها به بن بست رسیده است. و به عنوان مثال معاهدات دولتی با انجمن‌های اسلامی در سطح ایالت، در نیدرزاکسن به حالت تعلیق درآمده است. عمدتاً به دلیل نزدیکی انجمن مساجد DITIB به ترکیه. چارچیرا می گوید: “امروز ما مانند گذشته به کنفرانس اسلام آلمان نیاز داریم، زیرا این کنگره یکی از آخرین قالب‌های گفتگوی مهم دولت با ا با سازمان‌های مسلمان است.”
ترکیب و موضوعات اصلی DIK در طول سالها تغییر کرده است و همیشه بحث‌هایی وجود داشته است. به عنوان مثال، درباره این سوال که چه کسی مجاز است به نمایندگی مسلمانان در آلمان صحبت کند. مهند خورچید، رئیس مرکز الهیات اسلامی در دانشگاه مونستر، از یک اسلام باز و مدرن برای گفتگو حمایت می‌کند. او همچنین از ترکیب DIK انتقاد می کند: “ما به طور عمده فقط با جوامع بزرگ صحبت می‌کنیم که تصویری محافظه کارتر از اسلام را ارائه می دهند.”
جمعیت مسلمانان در آلمان چقدر است؟
تعیین تعداد دقیق مسلمانان دشوار است، زیرا در آلمان وابستگی مذهبی ساکنان تنها در موارد استثنایی ثبت می‌شود. برآورد توسط دفتر فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF) برای سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که جمعیت مسلمانان آلمان به ۵.۳ تا ۵.۶ میلیون نفر می‌رسد. این سهم ۶.۴ تا ۶.۷ درصد از کل جمعیت ۸۳.۱۷ میلیون نفر را شامل می‌شود.
Photo: /epd
