از ابتدای همهگیری ویروس کرونا، اولین واکنشی که در جامعه دیده شد “ترس” بود. مردم محدودیتهای تردد، قرنطینه داوطلبانه و فاصله فیزیکی را رعایت کردند. برخی حتی پارا فراتر گذاشتند و محدودیتهای بیشتری را در زندگی شخصیشان اعمال کردند. ولی با گذشت زمان، ترس کمرنگتر شده و اینجا و آنجای شهر میبینیم که دیدارها و روابط یواشیواش به حالت عادی برمیگردند، گرچه هنوز خطر ابتلا به ویروس بهقوت خود باقی است. آمار هرروزه همچنان نشان از ادامه شیوع دارد. سوال اینجاست: چرا ترس عمومی کمتر شده است؟ تاگسشو (Tagesschau) دراینباره با بُروین باندلو (Borwin Bandelow)، پروفسور روانشناسی دانشگاه گوتینگن، گفتوگو کرده که چکیده آنرا در اینجا میخوانیم:
ترس روندی چهارهفتهای دارد. وقتی اتفاقی مثل بمبگذاری، شیوع همهگیر بیماری یا فاجعه طبیعی میافتد، اول همه وحشتزده میشوند و رفتارهای محتاطانه یا اغراقآمیز انجام میدهند. معمولا چهار هفته طول میکشد که آرامش خود را بازیابند. درباره ویروس کرونا، ما الان در مرحله آرامش هستیم.
دو سیستم در انسان وجود دارد: یکی سیستم عقلانی و دیگری سیستم اضطراب که باعث میشود شبیه به حیوانها عمل کنیم. هنگام ترس، سیستم اضطراب بهشدت فعال میشود طوریکه جلوی عقل را میگیرد. دلیل اینکه در آغاز پاندمی، همه مواد اولیه میخریدند و درخانه احتکار میکردند نیز همین بود. درحالیکه این رفتار به مردم صدهزار سال پیش تعلق دارد نه انسان قرن ۲۱. رعایت بیشازحد بهداشت هم ناشی از اضطراب است.
مردم از همان ابتدا از برنامههای دولت مرکل قدردانی کردند. در زمان وحشت، میل به داشتن رهبر در انسان زیاد میشود. این بخشی از تاریخ تکامل ماست. غریزه زندگی گلهای و داشتن چوپان در ژن انسان وجود دارد و در چنین شرایطی خودش را نشان میدهد.
دراینمرحله از پاندمی به همه پیشنهاد میشود که بینی و دهان خود را بپوشانند. پس چشمها چه میشوند؟ فراموش نکنیم که ویروس ازطریق چشم هم منتقل میشود. ازنظر علمی هنوز معلوم نیست که استفاده از ماسک چقدر موثر است. ممکن است برخی فکر کنند که ماسک جلوی شیوع را میگیرد که این فکر نوعی ایمنی کاذب ایجاد میکند. رعایت فاصله فیزیکی نیز کمک بسیار موثری است.
