کارگردان جوان افغان که اکنون سرگرم ادامه تحصیل در رشته فیلم و سینما در دانشگاه هامبورگ است، می‌خواهد با زبان تصویر ناگفته‌های مردمان سرزمینش را روایت کند. داستان فیلم‌هایش حکایت کننده طرز زندگی و سرنوشت افغان‌ها در خارج از افغانستان است و قهرمان این فیلم‌ها بیشتر مردمان منزوی جامعه هستند.
زندگی در آلمان؛ راهِ دشوار با فرصت‌های جدید
نیما لطیفی ۳۰ سال قبل در حالی که خانواده‌اش در ایران مهاجر بود، در تهران به دنیا آمده است. نیما که فیلم‌سازی را با دستیار کارگردانی در سینمای ایران آغاز کرده است می‌گوید: «افغانستان و مردمانش در هر جای دنیا که باشند ناگفته‌های بسیاری برای روایت کردن دارند. تمرکز من روی زندگی و سرنوشت افغان‌ها است. قهرمان فیلم‌های من مردمان منزوی جامعه هستند و تلاش می‌کنم از زاویه‌های متفاوت به آنها نگاه کنم و سرگذشت شان را به تصویر بکشم.»
نیما لطیفی در مورد چالش‌ها و دشواری‌های ادامه دادن به حرفه‌ی کارگردانی در کشور آلمان می‌گوید: «در افغانستان با محیط، قوانین و افراد آشنایی بیشتری داشتم و می‌دانستم که چگونه باید بر چالش‌ها و مشکلات غلبه کنم اما اینجا همه چیز متفاوت است و برای رسیدن به شناحت دقیق از محیط و جامعه زمان بیشتری نیاز است.»
از دیدگاه نیما، آلمان یکی از کشورهایی است که از یک‌سو در عرصه تهیه و تولید فیلم بسیار حرفه‌ای و جدی عمل می‌کند و از سوی دیگر سطح انتظار بیننده بسیار بالا و دقیق است. از این رو راه پیدا کردن به بخش‌های حرفه‌ای این رشته در آلمان بسیار دشوار است.
«در افغانستان سینمای حرفه‌ای و جدی وجود ندارد»
نیما در مورد وضعیت صنعت سینما و هنر در افغانستان می‌گوید: «در کنار چالش‌ها و محدودیت‌های موجود در عرصه هنر سینما، صنعت فیلم‌سازی در جریان سال‌های اخیر و با فراهم شدن فرصت‌ها و زمینه‌ها، تا حدی رونق گرفته است. اما از دید حرفه‌ای هنوز هم کم و کاستی‌های زیادی در سینمای افغانستان وجود دارد.»
او در پاسخ به این پرسش که از کارهای هنری‌اش تا حالا در چه حدی استقبال شده و آیا تاثیر گذاری مشخصی داشته است، می‌گوید: «فیلم‌های کوتاه من به ویژه فیلم کوتاه «قمر» مورد استقبال زیاد قرار گرفته اما حقیقت این است که چیزی به نام سینما به شکل حرفه‌ای و جدی در افغانستان وجود ندارد و تا زمانی هم که به وجود نیاید نمی‌توان درباره اثرگذاری دیدگاه دقیقی ارائه کرد.» او به این باور است که اثرگذاری با تهیه و تولید یک یا دو فیلم در سال اتفاق نمی‌افتد و یک مبحث بزرگ، جدی و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بلند مدت است.
دانشگاه‌های آلمان به عنوان یک نهاد اکادمیک، برای پذیرش دانشجو آن هم از کشورهای دیگر شرایط سختی را در نظر دارند. اما این جوان افغان، از طریق اسناد تحصیلی و فیلم‌های که در گذشته ساخته، چانس راه یافتن و پذیرش در دانشگاه فیلم و هنر هامبورگ را بدست آورده است. نیما معتقد است که نویسندگی و کارگردانی برای ادامه زندگی‌اش در آلمان موثر بوده و فرصت‌های تازه و در های جدید را به روی او باز کرده است. او می‌گوید: «در کنار مسائل دیگر، حالا دوستان بسیار خوبی پیدا کرده‌ام و میزان امیدواری به آینده کاری‌ام در اینجا نسبت به گذشته بیشتر شده است.»
نیما لطیفی ابتدای سال ۲۰۱۶ همراه با همسرش به آلمان آمد و در سال ۲۰۱۸ وارد دانشگاه هامبورگ شده و تحصیلات خود را در رشته فیلم دوباره از سر گرفت. نیما لطیفی تا کنون فیلم کوتاه «زریماه» را در ایران، فیلم کوتاه «قمر» در افغانستان و فیلم کوتاه «روایت یک قتل» را در آلمان ساخته است.
«روایت یک قتل»، محصول مشترک افغانستان و آلمان
فیلم کوتاه « روایت یک قتل» بعد از پایان مراحل تدوین، در روز هفتم مارس ۲۰۲۰ با حضور اعضای فیلم و جمعی از هنرمندان و سینماگران در سینمای آباتون هامبورگ به نمایش گذاشته شد. این فیلم حکایتی از سرگشتگی، جبر و عشق در زندگی آدم‌هاست. داستان این فیلم شرح حال کشمکش‌های ﻋﺎطﻔﯽ پناهنده‌ای است که خودش در آلمان و خانواده اش در افغانستان زندگی می‌کند. نیما لطیفی در مورد اولین فیلم کوتاه‌اش در آلمان می‌گوید: «فیلم «روایت یک قتل» ﺑﺎ دراﻣﯽروانشناسانه محصول مشترک افغانستان و آلمان است. این فیلم داستان مرد میان‌سال را روایت می‌کند که قصد دارد همسرش را به قتل برساند و برای این کار پناهنده‌ی را استخدام می‌کند.» در این فیلم هنرمندان سرشناسی چون شمس عبادی و مرتضی علوی نقش بازی کرده اند و شعیب محمد تهیه کننده آن است.
نیما در مورد علاقه‌اش به فیلم و سینما می‌گوید: «از کودکی شیفته قصه شنیدن و قصه گفتن بودم. در ابتدا با داستان نویسی شروع کردم اما زمانی که با سینما آشنا شدم، احساس کردم سینما همان چیزی است که ﻣﯽﺧواھم. از همین رو جهان خودم را به جهان سینما نزدیک‌تر یافتم و احساس کردم با زبان تصویر ساده‌تر می‌توانم قصه‌هایم را روایت کنم.»
نیما لطیفی در بخش‌های فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی در تهران آموزش دیده و در سال ۲۰۱۳ به افغانستان برگشته است. این کارگردان جوان مدتی در تلویزیون‌های جهانی «یک» و «آریانا» به عنوان کارگردان و مدیر بخش تولید وظیفه اجرا کرده است. او همچنان دو سریال تلویزیونی برای شبکه صبا در افغانستان نوشته و یک مستند کوتاه در باره زنان افغانستان برای تلویزیون کانادا ساخته است.
Foto: Majid Jahanbakhsh
