چند ماه بعد شیوع یک ویروس ناشناخته در جهان، همه می‌دانیم که موضوع فقط سلامت و نجات جان انسان‌ها نیست، بلکه بیشتر کسانی که از این ویروس جان به در می‌برند، از عواقب سیاسی و اجتماعی آن در امان نخواهند بود.
رئیس صندوق بین‌المللی پول هشدار داده که بحران اقتصادی ناشی از اقدامات کشورها برای پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس، به بزرگ‌ترین بحران اقتصادی قرن بعد. از بحران بزرگ در سال ۱۹۲۹ ختم خواهد شد. از ۱۸۹ کشور عضو این صندوق، ۱۷۰ کشور بعد از پایان همه‌گیری ویروس وارد دوران رکود اقتصادی خواهند شد.
آلمان هم از جمله کشورهایی است اقتصاد را به حالت نیمه‌تعطیل درآورده است. هرچند قرنطینه کامل و اجباری -جز در چند شهر و ایالت آلمان و به شکل محدود اجرا نشده است، اما همین Lock-Down که قرار است دست کم تا ۲۹ آوریل طول بکشد، کشور را با مسائل جدی مواجه خواهد کرد: تخمین‌ها حاکی از این هستند که آلمان با جدی‌ترین بحران اقتصادی از سال ۱۹۷۰ مواجه می‌شود. تولید ناخالص داخلی کشور ۴/۲ درصد کاهش می‌‌یابد و بیکاری به بیشترین میزان خود در سال‌های اخیر، یعنی ۵/۹ درصد می‌رسد.
یک پنجم کسب‌وکارها ورشکست می‌شوند؟
بنا بر یک تحقیق، بیش از ۲۵ درصد شرکت‌ها و کسب‌وکارهای آلمانی پیش‌بینی کرده‌اند که در سال ۲۰۲۰ با کاهش نیمی از درآمد معمول خودشان مواجه خواهند بود. ۲۵ درصد گفته‌اند که درآمدشان با کاهشی ۲۵ تا ۵۰ درصدی همراه خواهند بود و ۲۵ درصد گفته است که درآمدشان در تمام سال ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت.
این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد که یک‌پنجم شرکت‌ها نگران این هستند که در پی این بحران ورکشست شوند.
روز پنج‌شنبه، ۹ آوریل، اداره کار آلمان خبر داد که تعداد کسب‌وکارهایی که ساعت کارشان کم شده یا تعطیل شدهاند، ۴۰ درصد افزایش یافته است. بنا بر این آمار، ۶۵۰ هزار کسب‌وکار بزرگ و کوچک به دلیل بحران کرونا اعلام کرده‌اند که ساعات کار کارمندان‌شان کم می‌شود یا این که به کلی تعطیل می‌شوند. این درحالی است که تا روز ۲۷ مارچ فقط ۴۷۰ هزار کسب‌وکار چنین درخواستی داده بودند. تعداد افرادی که که این وضعیت شامل حال‌شان می‌شود فعلا مشخص نیست و به گفته اداره کار بعدها می‌توان درباره تعداد دقیق کارگران و کارمندانی که به مرخصی فرستاده شدهاند صحبت کرد.
شرکت مسافربری لوفتانزا که بزرگ‌ترین خطوط هوایی آلمان محسوب می‌شود، اعلام کرده که در هر ساعت یک میلیون یورو از نقدینگی خود را از دست می‌دهد. لوفتانزا که شرکتی بزرگ و همراه سودده بوده هم خواستار کمک دولت است و می‌گوید بدون همکاری دولت نمی‌تواند این بحران را پشت سر بگذراد.
آیا اقتصاد آلمان می‌تواند از این آزمون سربلند بیرون بیاید؟
تعطیل کردن کسب‌وکارها و اقتصاد و نگاه داشتن مردم در خانه می‌تواند نظام سلامت آلمان را نجات دهد و نگذارد آن شکلی از فروپاشی که در ایتالیا و اسپانیا شاهدش بودیم در اینجا هم اتفاق بیفند، اما لارس فلد (Lars Feld)، استاد اقتصاد در دانشگاه فرایبورگ آلمان، معتقد است اگر این تعطیلی یا به اصطلاح Shutdown بیش از سه ماه طول بکشد، معلوم نیست که اقتصاد آلمان هم از خطر فروپاشی در امان باشد.
هرچند بر همگان روشن است که مقررات و اقدامات محدودکننده‌ای که تاکنون اجرا شدهاند صحیح هستند، چرا که هیچ راه دیگری برای جلوگیری از درهم شکستن نظام بهداشتی کشور وجود ندارد، اما هم‌زمان این سوال مطرح است که این تعطیلی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
آیا قرار است تا کشف یک واکسن برای بیماری کووید-۱۹ اقتصاد در حالت نیمه‌تعطیل به سر ببرد؟ واکسن پیشگیری از بیماری کووید-۱۹ در خوش‌بینانه‌ترین حالت در پاییز سال ۲۰۲۰ در دسترس خواهد بود. گذشته از این که هیچ تضمینی وجود ندارد که این خوش‌بینی رنگ واقعیت به خود بگیرد، مسئله این است که – دست کم به اقتصاد.پروفسور فلد- اقتصاد آلمان تا پاییز دوام نخواهد آورد. او در گفت‌وگو با روزنامه راین (Rhein Zeitung) بر این باور است که در ماه می باید استراتژی‌های خروج از وضعیت بحرانی وارد فاز اجرایی شوند.
یکی از پیشنهادهای او برای در این راستا این است که مقررات منع رفت‌وآمد و منع ارتباط نه برای همه مردم، بلکه فقط برای کسانی اجباری شود که آلوده به ویروس کرونا هستند و همین‌طور کسانی که با آن‌ها تماس بلاواسطه داشته‌اند. البته اجرای چنین سیاستی مستلزم این است که امکان آزمایش سریع و بدون محدودیت برای تشخیص بیماری وجود داشته باشد، چیزی که فعلا در دسترس نیست.
تاریک‌ترین دوران اقتصادی بشر معاصر
پروفسور دومینیک انسته (Dominik Enste)، رئیس دپارتمان اخلاق اقتصادی در موسسه اقتصاد آلمان در کلن، به رادیو فرهنگ آلمان (Deutschlandfunk Kultur) می‌گوید: «سلامتی بر همه‌چیز اولویت دارد.» به گفته او میلیاردها یورویی که در زمینه اقتصادی هزینه می‌شود هم در نهایت برای این است که زندگی انسان را حفظ کند. به گفته او، اقداماتی که در حال حاضر برای کاهش ارتباطات اجتماعی انجام می‌شود ضروری و صحیح هستند، اما قدم بعدی این است که درباره شرایط خروج از این وضعیت صحبت کنیم. به گفته او محققان و دانشمندان باید به دولت درباره این که تا می‌تواند شرایط فعلی را از نظر اقتصادی تحمل کرد مشاوره بدهند.
