تنوع فرهنگی یکی از ویژهگیهای جامعه افغانستان است. به هدف حفظ، معرفی و ترویج این ویژهگی، خانه فرهنگ افغانستان حدود ۳۲ سال قبل به ابتکار شماری از افغانستانیها، برای گسترش و تقویت ارزشها، ظرفیتها و دستاوردهای فرهنگی، هنری و تاریخی افغانستان در شهر برلین آلمان گشایش یافت. این نهاد در پی معرفی فرهنگ افغانستان برای نسل جدید از افغانستانیهای مقیم آلمان و در مجموع جامعه آلمان بوده و هدف از ایجاد آن، تقویت روحیه همکاری و بهبود تعاملات اجتماعی و فرهنگی میان افغانها و پشتیبانی از پناهجویان افغانستانی در آلمان است.
صبور زمانی مسئول خانه فرهنگ افغانستان در برلین و هامبورگ در یک گفتگو با امل در مورد دلیل ایجاد این مرکز میگوید: «نام این نهاد در آغاز فعالیتاش در برلین «مرکز فرهنگی و هماهنگی افغانها» بود. از اینکه در آن زمان نیاز جدی به موجودیت چنین نهادی برای داشتن ارتباط و هماهنگی میان افغانها احساس میشد، به ابتکار یک خانم افغانستانی به نام «لیلا حبیب» و با همکاری شماری از فرهنگیان و فرهنگ دوستان افغان مقیم آلمان این نهاد به فعالیت آغاز کرد.»
زمانی، در مورد چگونگی سهم گیری مردم در فعالیت های این نهاد میگوید، اشتراک در جلسات و تصمیم گیریهای این نهاد کاملاً آزاد است و همه شهروندان میتوانند نظرها و پیشنهادهای خود را برای بهبود فعالیتهای این نهاد ابراز کنند. او میافزاید: «مهم نیست که شما حتمن عضو این نهاد باشید تا بتوانید در تصمیمها و فعالیتها سهم داشته باشید، بلکه دروازههای این انجمن در هامبورگ و برلین به روی همه علاقهمندان باز است.»
صبور زمانی همچنان به نقش زنان در فعالیت های خانه فرهنگ افغانستان تاکید کرده و می افزاید که: از آغاز فعالیت این انجمن تاکنون، میزان اشتراک و سهمگیری زنان نسبت به مردان بیشتر بوده و این ویژگی، خانه فرهنگ افغانستان را از دیگر انجمنها و نهادهای فعال در آلمان، متمایز ساخته است.
عمده ترین فعالیت های خانه فرهنگ افغانستان چیست؟
برگزاری جشنها و مراسم یادبود از مناسبتهای ملی و بین المللی، فرهنگی تاریخی و ادبی، راه اندازی همایشها و نشستهای معلوماتی، ایجاد نمایشگاه وکارگاههای مختلف آموزشی، فرهنگی، هنری و سیاسی، راه اندازی دورههای آموزشی، علمی و هنری مانند موسیقی، تئاتر، عکاسی و نقاشی، برگزاری دورههای آموزش زبانهای فارسی، پشتو و آلمانی برای نوجوانان و جوانان افغانستانی، ارائه خدمات ترجمه، همراهی و معرفی مکانهای مورد ضرورت برای تازه واردان و همکاری در زمینه دریافت مشاوره و اطلاعات حقوقی برای پناهجویان، از فعالیتهای برجسته این نهاد به شمار میرود.
خانه فرهنگ افغانستان همچنان نظر به تقاضای افغانستانیهای مقیم آلمان و برای پاسداری از فرهنگ دیرینه مردم افغانستان، همواره تلاش کرده است تا از همه جشنها و مناسبهای ملی و فرهنگی را که در افغانستان گرامی داشته میشود، تجلیل کند. به گفته آقای زمانی، حتی جشنها و مراسمی مانند جشن نوروز، که سالها قبل با روی کار آمدن حرکتهای تندرو اسلامی در افغانستان ممنوع قرار داده شده بود، همه ساله از سوی خانه فرهنگ افغانستان در آلمان تجلیل میشود. او می افزاید که برعلاوه این، پروژههای را با توجه به نیازمندیهای پناهندگان و تازه واردان راه اندازی کرده ایم تا از این طریق در ادغام پناهجویان به جامعه جدید سهمی داشته باشیم.
خانه فرهنگ افغانستان در بیرون از آلمان
به گفته مسوول خانه فرهنگ افغانستان، فعالیتهای این نهاد تنها در داخل آلمان خلاصه نمیشود، بلکه این نهاد با سایر سازمانهای که در سراسر اروپا از سوی افغانها اداره میشوند، در ارتباط است. او میگوید، این انجمن با ارسال کمکهای نقدی به داخل افغانستان، توانسته تا در زمینه ارائه خدمات اجتماعی و تشکیل سازمانهای مدافع و حامی حقوق مردم همکاری داشته باشد. زمانی میافزاید: «خانه فرهنگ به همکاری اعضا و شهروندان افغانستان مقیم آلمان، هزینه ساخت یک مکتب به نام «استقلال» را در ولایت نیمروز افغانستان تامین کرده که از آغاز فعالیت آن، حدود ۵۰۰ دختر و پسر به امکانات آموزشی دسترسی پیدا کردهاند. همچنان برای ساخت دو بیمارستان در شهر کویته پاکستان که برای پناهندگان خدمات صحی ارائه میدهند، نیز از سوی این نهاد کمکهای مالی صورت گرفته است.»
افتتاح خانه فرهنگ افغانستان در شهر هامبورگ
صبور زمانی در مورد گسترش فعالیتهای این نهاد در شهر هامبورگ میگوید: «بیش از سه دهه از فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و هنری خانه فرهنگ افغانستان در برلین میگذرد و از آنجا که فعالیتهای این نهاد بر مبنای کار داوطلبانه استوار است؛ اعضای رهبری تصمیم گرفتند تا با گسترش دامنهی فعالیتشان به بیرون از برلین، زمینهی اشتراک و همکاری بیشتر را در میان علاقمندان و فعالان میسر کنند. ازینرو با توجه به تراکم و تمرکز جمعیت همزبان و هموطن در هامبورگ، هیئت رهبری خانه بر آن شدند تا با همکاری داوطلبانهی شماری از اعضای ساکن هامبورگ، دوستان و همکاران، به بازگشایی شعبهای در شهر هامبورگ اقدام کنند. اقدامی که بیگمان در بلند مدت میتواند باعث تسهیل، تقویت و تسریع فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی شود.»
خانه فرهنگ افغانستان در هامبورگ به تاریخ ۲۰ ماه نوامبر سال ۲۰۱۹ میلادی، با حضور شخصیتهای فرهنگی، شعرا، نویسندگان وعلاقمندان فرهنگ و هنر و به همکاری شهروندان و فرهنگ دوستان افغانستانی مقیم هامبورگ به ویژه شکیب مصدق آوازخوان و عضو هیئت رهبری خانه فرهنگ افغانستان که از هشت سال به این سو با این نهاد همکاری دارد، مریم هاتف و بهرام رصین از اعضای خانه فرهنگ افغانستان، در شهر هامبورگ – آلمان افتتاح شد. این نهاد از نخستین روز فعالیت در هامبورگ مورد استقبال شمار زیادی از فرهنگیان، هنرمندان، شاعران و نویسندگان این شهر قرار گرفت. به گفته زمانی، شکیب مصدق و بهرام رصین مسئولیت خانه فرهنگ را در هامبورگ به عهده دارند اما اعضای این نهاد در هامبورگ و برلین یکی هستند و خانه فرهنگ هامبورگ یک شاخه از خانه فرهنگ برلین است.
.Fotos: Afghanisches Kommunikations und Kulturzentrum e.V
