اعتراض مردم ایران وارد پنجمین روز خود میشود. این اعتراض، حلقهی بزرگتری در زنجیرهی اعتراضهای قبلی است که بهدلیل فشار تحریمها و تورم اقتصادی بههم پیوند خورده، کاسهی صبر مردم را لبریز و آنها را به نقطهی انفجار رسانده است. مسئولین اما بهجای ایجاد فضای گفتوگو، با قطع اینترنت، صدا و تصویر مردم را خاموش کردهاند. در چنین فضای بیخبری، آنهم در سطح بینالمللی، هرکس بهطریقی تلاش میکند تا راهی برای حرفزدن و شنیدهشدن پیدا کند. اما آیا با خاموش کردن صدا، اعتراض از بین میرود؟ آیا با از بینبردن تصویر، خشم از درون آدمها محو میشود؟
در رویارویی با چنین شرایطی، شاهد واکنشهای مختلفی از طرف مردم و مسئولین کشورهای مختلف هستیم. در ادامهی این مطلب، به بازتاب اعتراض ایرانیان در روزنامههای آلمان میپردازیم.
ایران: فلج در سینهبندی فلزی
روزنامهی فرانکفورتر الگماینه (۱۹ نوامبر) در گزارش خود، رژیم ایران را به سینهبندی فلزی تشبیه میکند که دورتادور مردم را گرفته و به آنها فشار میآورد. این سینهبند درنهایت با متوقف کردن هر حرکتی، خودش را فلج میکند. این روزنامه در توضیح دلیل اعتراضات مردم ایران میگوید «تظاهرات مردم در ایران تنها علیه افزایش بنزین و سهمیهبندی سوخت نیست، بلکه چیزی فراتر از آن است. ایران با بحران داخلی، خارجی و منطقهای روبهرو است. تحریمهای آمریکا، تورم اقتصادی، بیکاری و کاهش ارزش پول ازجملهی این بحرانها هستند.»
دولت روحانی درنظر دارد با افزایش قیمت بنزین و سهمیهبندی سوخت، مصرف خود را مهار کند و از تبدیل ایران به کشور واردکنندهی سوخت جلوگیری کند. این در حالی است که این کشور برای گسترش نفوذ خود در منطقه، تجهیزات نظامی برای متحدین خود فراهم میکند و آنها را مورد حمایت مالی قرار میدهد. بیشتر ارز ایران در کشورهایی مثل یمن، عراق، سوریه و لبنان سرمایهگذاری میشود.
این روزنامه دربارهی ابراز همدردی امریکا با مردم ایران مینویسد «اینکه ایالات متحده از مردم ایران در اعتراضات مسالمتآمیز خود علیه رژیم حمایت میکند، بهنوعی دستوپنجه نرم کردن با اصولگرایان افراطی است. کسانی که نمیخواهند هیچ محدودیتی در برنامهی هستهای و موشکی خود داشته باشند.» دراصل، گسترشطلبیِ ژئوپلیتیک و سوءمدیریت حکومت ایران است که با تاثیر تحریمها بر مردم تشدید میشود و به حالت انفجار میرسد.
Proteste in Iran: Verräterische Drohungen
ایران در خاموشی
روزنامهی Handelsblatt (۱۸ نوامبر) با برجسته کردن واکنش امریکا در اعتراضات کنونی ایران مینویسد «ایالاتمتحده بهکارگیری “نیروی کشنده” علیه مردم معترض را محکوم میکند.» کاخسفید در بیانیهی خود میگوید «رهبر ایران متعصبانه از برنامهی هستهای خود دفاع میکند، از تروریسم حمایت میکند و از مردم ایران غافل میماند.»
این روزنامه همچنین تاکید میکند که تا سومین روز اعتراضات، طی رفتار خشونتآمیز پلیس، حدود ۱۰۰۰ نفر در ایران دستگیر شدهاند و چندنفر کشته و مجروح شدهاند. اما مشکل اصلی این است که اینترنت سراسری در این کشور قطع شده است. براساس اعلام وزارت مخابرات ایران، به دستور شورای امنیت ملی، قرار بود اینترنت فقط تا ۲۴ ساعت “محدود” شود ولی عملا چنین نشد. و خاموشی در ایران بهمدتی نامعلوم طول میکشد. این بدان معناست که معترضین نمیتوانند صدا و تصویر اعتراض خود را بهگوش دنیا برسانند.
بسیاری از مردم ایران میترسند که افزایش قیمت و سهمیهبندی بنزین باعث افزایش تورم شود و بحران اقتصادی را بدتر کند. گفته میشود که “قیمت سوخت، مادر تورم در ایران است” و هر تغییری در آن سبب ایجاد نوسان در چرخهی اقتصادی میشود. برخی متخصصین معتقدند که تصمیم روحانی مبنی بر افزایش قیمت سوخت، تصمیم اشتباهی نیست. در شرایطی که تحریمهای امریکا بر ایران فشار میآورند، دولت به منابع درآمد بیشتری نیاز دارد.
تظاهرات ناشی از ۳/۵ سنت
روزنامهی تزایت (۱۸ نوامبر) از اعتراضات کنونی مردم ایران بهعنوان بزرگترین تظاهرات در ۴۰ سال گذشته یاد میکند. این روزنامه در ادامه، تصویری از ناآرامیهای کنونی در خیابانهای این کشور میدهد: «بیش از ۱۵۰ بانک، سوپرمارکت، حوزهی علمیه، ایستگاه پلیس و پمپبنزین به آتش کشیده شدهاند. در شیراز، مردم کنترل شهر را بهدست گرفتهاند و در تهران و اضفهان، بزرگراهها را مسدود کردهاند.» مردم ایران در شعارهایشان خواهان سرنگونی رژیم هستند؛ ولی رهبر ایران، معترضان را خرابکارانی میداند که تحتکنترل نیروهای خارجی هستند. فعالان حقوقبشر تاکنون از کشتهشدن بیش از ۶۰ نفر خبر دادهاند.
این روزنامه در ادامه از افزایش قیمت بنزین میگوید «تاکنون هر راننده میتوانست در ماه ۶۰ لیتر بنزین باقیمت یارانهای ۷/۵ سنت بخرد. قیمت یارانهای اکنون به ۱۱ سنت افزایش یافته است. قیمت بنزین آزاد نیز لیتری ۲۲ سنت است که هنوز ازنظر بینالمللی ارزان است ولی در ایران که سالهاست از تورم و بیکاری رنج میبرد، بسیار تاثیرگذار است.» همچنین تاکنون بنزین زیادی بهطور زمینی به ترکیه و پاکستان قاچاق شده است. براساس برآوردهای رسمی، سالانه ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر سوخت بهطور غیرقانونی از کشور خارج میشود که میلیاردها دلار به دولت ضرر میزند.
در چهل سال گذشته ارزش پول ایران همواره درحال سقوط بوده است. طبق محاسبهی صندوق بینالمللی پول، امسال رشد اقتصادی ایران حدود ۱۰ درصد کاهش مییابد.دفتر ریاست جمهوری ایران همچنین اعلام کرد که دولت درحالحاضر، مبلغی حدود ۳۵ میلیارد یورو در اختیار دارد که از این میزان، ۱۳ میلیارد یورو ازطریق درآمدهای مالیاتی و ۲۲ میلیارد یورو ازطریق درآمدهای نفتی تهیه میشود.
دولت فدرال روز دوشنبه از رهبر ایران درخواست کرد تا با معترضین گفتگو کند و به رفع نگرانیهای قانونی آنها بپردازد.