پناهندگان و کودکان مهاجر حق دارند از حمایت و کمک‌های ویژه برخوردار شوند. اما همه‌ی دختران و پسرانی که به اروپا پناهنده می‌شوند موفق به گرفتن اقامت نمی‌شوند و مجبورند به کشورهای خودشان بازگردند. سازمان UNICEF در یک مطالعه‌ی جدید، نحوه‌ی برخورد با کودکان را در مراحل پناهندگی، بازگشت و ادغام مجدد، مورد بررسی قرار داده است. گزارش “بازگشت حساس كودك” (Child Sensative Return) نشان می‌دهد كه حتی در آلمان رفاه كودكان هنگام بررسی درخواست اقامت، در اولویت قرار نمی‌گیرد.
صدای کودکان شنیده نمی‌شود
طبق گزارش Unicef، درمراحل پناهندگی حتی استانداردهای مشخصی که مشمول کنوانسیون سازمان ملل مبنی بر حقوق کودکان شود، وجود ندارد. یونیسف می‌گوید «آلمان هنگام تصمیم‌گیری درمورد وضعیت سکونت پناهجویان باید به رفاه کودکان توجه بیشتری کند.» این سازمان همچنین تاکید می‌کند که مسائلی ازقبیل ازدواج زودهنگام یا به‌کار گرفتن کودکان در خدمت سربازی، مسائلی هستند که برخی از کودکان پناهجو در کشورهای خودشان با آنها دست‌به‌گریبانند. متاسفانه دادگاه‌ها هنگام تصمیم‌گیری درباره‌ی وضعیت اقامت کودکان به چنین واقعیاتی توجه کافی نشان نمی‌دهند و توجه به این مسائل، هنگام مصاحبه ضروری نیست. درحالی‌که اگر این کودکان به کشورهای خودشان بازگردانده شوند، آینده‌ی آنها در معرض خطر قرار می‌گیرد.
کریستین اشنایدر، مدیرعامل سازمان یونیسف آلمان، می‌گوید «سیاستمداران، مقامات و دادگاه‌ها درآلمان باید درهمه‌ی تصمیم گیری‌های خود، کودکان و رفاه آنها را در اولویت قرار دهند. هر تصمیمی در مورد وضعیت اقامت و سکونت کودکان، زندگی آینده‌ی آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.فقط در این‌صورت می‌توان تصمیم مسئولانه گرفت.»
این مطالعه روشن می‌کند که باوجود برخی پیشرفت‌ها در این زمینه، داده های مربوط به کودکان پناهنده و به‌ویژه درمورد بازگشت آنها از آلمان هنوز کامل نیست. اطلاعات کمی در مورد وضعیت کودکان درهنگام بازگشت و پس از بازگشت آنها وجود دارد.
توصیه‌های یونیسف برای تغییر وضعیت
با توجه به این شرایط، یونیسف آلمان تاکید می‌کند که در تمام تصمیم‌گیری‌ها رفاه و امنیت کودکان باید در اولویت قرار گیرد. این سازمان در ادامه، برای بهبود نحوه‌ی برخورد با شرایط اقامت کودکان، توصیه‌هایی را ارائه می‌دهد:
- قبل از هرنوع تصمیم‌گیری درباره‌ی وضعیت اقامت کودکان، ابتدا مسائلی نظیر شرایط خانوادگی کودک، وضعیت کشور مبداء، نظر کودک و
- دلایل فرار او بررسی شده و به‌عنوان داده‌های اولیه در پرونده درج شوند.
- اجرای ملی کنوانسیون حقوق کودکانِ سازمان ملل و سایر اصول و دستورالعمل‌های بین‌المللی و ملی باید قابل تائید باشند. برای این منظور، استانداردهای قانونی لازم در فرآیند پناهندگی و همچنین درازای بازگرداندن مجدد باید دوباره تدوین و اجرا شوند.
- جمع آوری داده‌ها درباره‌ی بازگشت داوطلبانه یا اجباری کودکان پناهنده و مهاجر باید بهبود یابد. این امر مستلزم توسعه‌ی مرکزی و اجرای مفهوم نظارت و ارزیابی مشخصی است.
- برای هر کودکی که به کشور مبداء خود (یا کشور ترانزیت) برگردد، باید یک برنامه مجددا برای ادغام تهیه شود. برنامه‌ریزی باید شامل حقوقی مثل حمایت، آموزش، بهداشت، مشارکت، عدم تبعیض وهمچنین وضعیت مالی کودک، سن و جنسیت او شود.
- کودکان نباید بازداشت شوند .
این تحقیق بخشی از یک پروژه تحقیقاتی یونیسف در مورد رفاه کودکان در روند پناهندگی یا بازگشت مجدد در کشورهای سوئد، هلند، انگلستان و آلمان است. نتایج برای آلمان مبتنی بر تجزیه و تحلیل وضعیت حقوقی، ارزیابی داده ها و مطالعات موجود در مورد موضوع و همچنین ۱۸ مصاحبه با متخصصین است. این مصاحبه ها در مارس و آوریل ۲۰۱۹ توسط یونیسف آلمان و SINUS انجام شده است.
متن: امل برلین
Photo: © UNICEF/UNI219066/Rfaat
