“می خواهم مادرم را ببینم” داستان بی پایان پناهجویانی که با انواع تروما (ضربه روحی) در انتظار کاغذهایی برای رسمیت بخشیدن به حضور خود در کشورهای غربی به سر می برند، بار دیگر با وضعیت پناهنده ایی از ایران در صدر اخبار مطبوعات آلمان قرار گرفته است. به گزارش روزنامه برلینر مورگن پست، یاسمین احمدی، پناهجوی ایرانی در کمپ پناهندگان در هامبورگ که با ترومای شدید (ضربه روحی) دوران پس از زندان رو به روست.در حالیکه وضعیت وی با بی اعتنایی محض از سوی اداره فدرال امور مهاجرت و پناهندگان قرار گرفته است. این پناهجوی ایرانی که همچنان در انتظار تعیین تکلیف خود به سر می برد، در حالی که در دفتر “Fluchtpunkt” هامبورگ در کنار مشاورین حقوقی و حمایتی خود نشسته است، می گوید که چگونه با وجود شکنجه هایی که در زندان های ایران متحمل شده، شکسته شدن دندان های او و آسیب به استخوان های کمر، او همچنان مقاوم مانده است. مشاور حقوقی او که در کنارش نشسته بلافاصله به او یادآور می شود که اگر یادآوری این وضعیت فشار روانی زیادی به او وارد می کند، نیازی نیست که آنها را توضیح دهد. یاسمین سی و پنج ساله ، مایل به عکس گرفتن وعمومی کردن مورد پناهندگی خود نیست، زیرا جزئیات بیشتر می تواند ریسک افشای هویت او را به همراه داشته باشد که به مخالفان رژیم ایران یاری می رسانده، چیزی که در نهایت به بازداشت خود او انجامیده است. به گفته یاسمین فرار از ایران کار ساده ایی برای او نبوده، اما زندگی او در ایران با خطر رو به رو بود. خانواده او همچنان در ایران به سر می برند و وی از سال ۲۰۱۷ تاکنون موفق به دیدار آنها نبوده است.
اقامت گاه پناهجویان آلمان،یادآور زندان جمهوری اسلامی
آنچه این داستان را پررنگ می کند، داستان “رژیم ایران” یا فرار احمدی از ایران از طریق صربستان و یونان به آلمان نیست، اهمیت موضوع، در چگونگی رسیدگی به وضعیت روانی یک پناهجو است، وضعیتی که سلامت بدنی وی را نیز به دلیل فقدان تجربه امنیت در آلمان به مخاطره انداخته است، داستان شخصی او تنها نمونه ایی از شیوه برخورد مقامات آلمان با پناهجویانی است که همچنان با ضربات روحی عمیقی که در کشور مبدا خود متحمل شده اند، دست و پنجه نرم می کنند.
ضربه روحی یا تروما به اتفاقات وحشتناک و غیرقابل کنترل در زندگی هر فرد دلالت می کند. فجایع طبیعی یا ضربات سنگین روحی در مصائب جنگ و زندان، خشونت های عمدی جسمی و تجاوزهای جنسی، از سوی روانشناسان و جامعه شناسان اجتماعی در شمار اتفاقات تروماتیک زندگی فرد محسوب می شوند. مقابله و کنار آمدن با ضربه های روحی که توسط افراد دیگر ایجاد می شوند، به مراتب سخت تر و در هر مورد تابع عوامل گوناگون فردی و اجتماعی است. به گفته احمدی در تابستان سال ۲۰۱۸ او غش کرده و بی هوش شده است. حال جسمانی و روانی او وخیم بوده است. وضعیت محل اقامت پناهجویان در آلمان یادآور زندان جمهوری اسلامی برای اوست. در طول اقامت این پناهجوی جوان خاورمیانه ایی در آلمان، کلینیک او را به یک روان درمانگر ارجاع داده است. بر اساس نتایج مطالعه گزارش بیمه درمانی AOK بیش از یک سوم پناهجویان از سوریه، عراق و افغانستان در آلمان با تجربه خشونت و ضربات روحی متعدد رو به رو بوده اند. بگفته محققان دانشگاه ارلانگن، یک سوم پناهندگان سوری در آلمان با بیماری های روانی دست و پنجه نرم می کنند. بخش بزرگی از سالمندان پناهجویی که همچنان وضعیت اقامتی نامعلومی در آلمان دارند، درگیر ترومای حاد هستند. بر اساس این مطالعه، افسردگی از شایع ترین بیماری ها در میان پناهجویان جوان تر سوری است که در سالهای اخیر به آلمان آمده اند. در حال حاضر در آلمان روان درمانگران در بیش از چهل مرکز در سراسر کشور مشغول خدمت رسانی به قربانیان شکنجه و سرکوب سیاسی هستند. تنها در سال ۲۰۱۳ ده هزار پناهنده از خدمات این مراکز بهره مند شده، این رقم در سال ۲۰۱۸ به بیست هزار نفر بالغ شده است. بر اساس گزارش روان درمانگران در آلمان، از سال ۲۰۱۵ میزان پناهندگان درگیر عوارض ضربات روحی (تروماتیک) در آلمان رو به فزونی گذاشته است.
میراث جنگ های “بشردوستانه”
در پیوند با جنگ های متاخری که ماشین نظامی غرب با عنوان “بشردوستانه” به منطقه خاورمیانه و شمال افریقا تحمیل کرده است، وضعیت انسان های گریخته از لیبی پس از تجاوز ناتو و واشینگتن به این کشور به سطح هشدار دهنده و خشونت بارتری رسیده است. انسان هایی که جان و مال خود را بدست قاچاقچیان سپرده تا در قایق های نا امن از کشور ویران شده خود گریخته و در سوی دیگر مدیترانه ماواء گزینند، بسیاری از این پناهجویان که بدون خانواده های خود تن به خطر زده اند، حتی هجده ساله نیز نشده اند. موارد متعددی از حوادث در پیوند با تروما و پناهندگان در سالهای گذشته در آلمان خبرساز شده اند، در همین ماه جولای مرد پناهنده ۴۰ ساله اریتره ایی که سالها درگیر بیماری روانی بدون رسیدگی بود، بچه ایی را به جلوی قطار در ایستگاه مرکزی فرانکفورت هل داد. تجربه ایی مشابه پیرامون پناهنده ایی افغان تابستان گذشته در ایالت بایرن رخ داد. داستان پناهجویانی درگیر ضربات روحی که غالبا در نقش سوژه “قربانی” به عنوان های خبری رسانه ها در غرب بدل می شوند، در حالی همچنان ادامه دارد، که در اسناد اتحادیه اروپا رسیدگی ویژه به وضعیت پناهجویان درگیر معضلات روانی در کشورهای عضو تصریح شده است.
متن: امل برلین
Photo: epd-bild/Christian Ditsch
