سیگموند یان (Sigmund Jähn) اولین آلمانی بود که به فضا رفت. او اکنون ۸۰ سال دارد و هنگامی در جمهوری دموکراتیک آلمان سابقه (DDR) زندگی میکرد، قهرمان کشورش بود. سیگموند یان در ۲۶ ماه اگست سال ۱۹۷۸ توسط فضاپیمای روسی “Sojus 31” به فضا رفت. سیگموند یان، که روز دوشنبه ۸۰ ساله میشود کمتر در غرب آلمان شناخته شده است، از سوی دیگر در شرق آلمان، او یک قهرمان است و شماری از مدارس و مراکز تفریحی به اسم او نامگذاری شده، کسی که از محبوبیتاش کاسته نمیشود. او که قبل از پرواز به فضا پیلوت/خلبان جنگنده ارتش آلمان شرقی بود، با پروازاش به فضا دولت “کارگران و دهقانان” را به یک ملت فضایی تبدیل نمود. او در آنزمان در کشوری زندگی میکرد که غرب را دشمن طبقاتی خود میپنداشت. در باره زندگینامه و محل تولد سیگموند یان هر کودک دبستانی آلمان شرقی معلومات داشت و عکسهایش در تمبرهای پوستی آنزمان چاپ میشد. با وجود که سیگموند یان در آلمان شرقی یک قهرمان محسوب میشد، اما او با بسیار فوتنی و تواضع در منطقه (Strausberg) در نزدیکی برلین با همسرش اریکا زندگی میکند. او میگوید که: “همه تبریکات به مناسبت سالروز تولدم من را به وجد میآورد. من خیلی خوش شانس بودم که به فضا پرواز کردم.”
سیگموند یان در باره نحوه انتخاباش برای فضانوردی میگوید که در نخست او و چند تن دیگر از کاندیدان به مرکز آموزش فضانوردان “شوروی پیشین” در نزدیکی مسکو سفر کردند. آمادگی برای پرواز به فضا تقریبا دوسال را دربر گرفت “”برای پرواز به فضا به یک فضانورد و یک جایگزین نیاز بود. وقتی آنجا بودم، من انتخاب سوم در میان کاندیدان بودم، از آنجایی که در تستهای بدنی بهتر از دیگران بودم و روسی را خوب صحبت میکردم در نهایت من انتخاب شدم.” او در فضا به مدت هفت روز، ۲۰ ساعت و ۴۹ ثانیه، برای انجام آزمایش های علمی متعددی ماند. هنگام فرود در قزاقستان، کپسول حامل او و فضانوردان دیگربا برخورد شدید به زمین فرود آمد، یان جان سالم به در برد، اما ستون فقراتش آسیب دائمی دید و تا حال با این مشکل دست و پنجه نرم میکند. یان خاطراتش را هنگام فرود آمدن به زمین چنین بیان میکند “هنگام فرود آمدن یک باد بسیار قوی میوزید، همچنان صفحه نمایش کپسول نیز کار نمی کرد. فرود آمدن ما مثل پریدن از یک چیز بالای چیز دیگر بود.”
فروپاشی بلوک شرق و بیکاری سیگموند یان
پس از فروپاشی بلوک شرق قهرمان محبوب بیکار شد. یک دوستاش بهنام اولف میربولد (Ulf Merbold) که پنج سال پس از او از آلمان غربی به فضا رفت، برایش کاری پیشنهاد نمود. شغل تازه او میانجی بین صنعت فضایی اروپا غربی و شرقی بود. یان به روسیه سفر کرد و ۱۵ سال در آنکشور تجربیاتاش را به فضانوردان جوان منتقل نمود. او بهدنبال توسعه سفر فضایی است، اما از آغاز جهانگردی فضایی انتقاد می کند و خواستار پرواز فضایی مسئولانه است. نام زیگموند یان در تاریخ آلمان ثبت خواهد شد زیرا او نخستین آلمانی است که به فضا رفته است.
متن: نورالله رحمانی
Photo: wikipedia, Hochgeladen von –Nightflyer
