بر اساس گزارشی که بهتازگی توسط سرویس تحقیقاتی و اطلاعاتی مدیندینست اینتگریشن (Mediendienst Integration) منتشر شده، تنها ۷۳ از ۶۳۰ نماینده جدید بوندستاگ آلمان پیشینه مهاجرت دارند. این رقم معادل ۱۱.۶ درصد از کل نمایندگان است که نسبت به دوره پیشین در سال ۲۰۲۱ تغییر چشمگیری نکرده است. در حالی که حدود ۳۰ درصد از جمعیت آلمان دارای پیشینه مهاجرت هستند، نمایندگان با این پیشینه همچنان در نهادهای قانونگذاری سهم کمتری دارند.
روند افزایش تعداد نمایندگان با پیشینه مهاجرت در بوندستاگ، که از سال ۲۰۱۳ با سهم حدود ۶ درصد آغاز شد، در این دوره انتخابات متوقف شده است. اگرچه تعداد ۷۳ نماینده با پیشینه مهاجرت همچنان رقمی قابلتوجه محسوب میشود، اما انتظار میرفت این تعداد رشد بیشتری داشته باشد. یکی از دلایل اصلی این توقف، محدودیتهایی است که بهواسطه اصلاحات جدید قانون انتخابات ایجاد شدهاند. این تغییرات، بهویژه در فرآیند تخصیص کرسیها و محدودیت در تعداد کلی نمایندگان، باعث شدهاند تا فرصتهای کمتری برای ورود نمایندگان با پیشینه مهاجرت به پارلمان فراهم شود.
احزاب و سهم نمایندگان با پیشینه مهاجرت
در میان احزاب مختلف آلمان، تفاوتهای قابلتوجهی در سهم نمایندگان با پیشینه مهاجرت مشاهده میشود. حزب سبزها (Die Grünen) با ۲۰ درصد، بیشترین سهم را در این زمینه دارد که نشاندهنده توجه و تعهد بیشتر این حزب به تنوع فرهنگی و سیاستهای مهاجرتی است. در مقابل، حزب چپگرای «Die Linke» با کاهش چشمگیر به ۱۸.۸ درصد رسیده است، در حالی که حزب سوسیال دموکراتها (SPD) با ۱۷.۵ درصد همچنان مشارکت قابلتوجهی دارد. از سوی دیگر، حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU/CSU) و حزب افراطی «AfD» تنها ۶.۳ و ۵.۹ درصد نمایندگان با پیشینه مهاجرت دارند که نشاندهنده تمایل کمتر این احزاب به نمایندگی گروههای مهاجر است.
تفاوت در سهم نمایندگان با پیشینه مهاجرت در احزاب مختلف تنها به سیاستهای حزبی برنمیگردد، بلکه ویژگیهای جمعیتی و جغرافیایی نیز تاثیرگذار هستند. بهعنوان مثال، گروهی از نمایندگان با پیشینه مهاجرت که عمدتاً ریشههای ترکیهای دارند، بیشتر در احزابی مانند حزب چپها «Die Linke» حضور دارند. به عبارت دیگر، حضور نمایندگان با پیشینه مهاجرت در احزاب مختلف ممکن است به عوامل جغرافیایی یا جمعیتی، مانند تمرکز جمعیت مهاجر در مناطق خاص یا ریشههای قومی نمایندگان وابسته باشد.
ویژگیهای اجتماعی و دموگرافیک نمایندگان با پیشینه مهاجرت
نمایندگان بوندستاگ با پیشینه مهاجرت از نظر اجتماعی و دموگرافیک تفاوتهای قابلتوجهی با دیگر نمایندگان دارند. میانگین سنی این نمایندگان ۴۲.۱ سال است که نسبت به میانگین سنی کلی نمایندگان بوندستاگ، که ۴۷.۱ سال است، جوانتر به نظر میرسد. علاوه بر این، تقریباً نیمی از نمایندگان با پیشینه مهاجرت (۴۷.۲ درصد) زنان هستند، در حالی که این نسبت در کل بوندستاگ تنها ۳۲.۴ درصد است. این آمار نه تنها نشاندهنده تنوع بیشتر در میان نمایندگان با پیشینه مهاجرت است، بلکه بهویژه در زمینه مشارکت زنان در سیاست، پیشرفتهای چشمگیری را به نمایش میگذارد.
موانع انتخاباتی و اصلاحات جدید
در اصلاحات جدید قانون انتخابات آلمان، محدودیتهایی برای تعداد کرسیهای پارلمان ایجاد شده است که باعث شده سهم نمایندگان با پیشینه مهاجرت در بوندستاگ همچنان ثابت بماند. دیدم لاچین کارابولوت، رئیس شورای فدرال مهاجرت و ادغام آلمان، این موضوع را بهعنوان یکی از دلایل اصلی کاهش حضور این گروه در پارلمان مطرح کرده است. او توضیحات داده که احزاب در تدوین فهرستهای انتخاباتی خود بهدرستی از افراد با پیشینه مهاجرت، بهویژه زنان و جوانان، حمایت نکردهاند و فهرستها مشابه دورههای پیشین تنظیم شدهاند. این وضعیت باعث شده تا بسیاری از این کاندیداها در رتبههای پایین قرار گیرند و نتوانند وارد پارلمان شوند. طبق بررسیها، بیشتر نمایندگان با پیشینه مهاجرت از طریق فهرستهای انتخاباتی بر اساس رایهای دوم وارد بوندستاگ شدهاند، در حالی که تنها تعداد کمی از آنها توانستهاند با کسب رای مستقیم، کرسیهای خود را بهدست آورند.
بهگفته اندریاس وُست، کارشناس علوم سیاسی از دانشگاه مونیخ، تغییرات اخیر در ترکیب نمایندگان با پیشینه مهاجرت در بوندستاگ نمایانگر تفاوتهای قابلتوجه میان احزاب چپ و راست است. اگرچه حزب سوسیال دموکراتها (SPD) برخی از کرسیهای خود را از دست دادهاند، اما هنوز بیشترین تعداد نمایندگان با پیشینه مهاجرت را در اختیار دارند، در حالی که دیگر احزاب، بهویژه در جناح راست، با کاهش چشمگیر این نمایندگان روبرو هستند. این وضعیت نشاندهنده نیاز به بازنگری در سیاستهای انتخاباتی احزاب و توجه بیشتر به تنوع فرهنگی و اجتماعی در ساختار پارلمان است.
Foto: Albrecht Fietz/Pixabay