وضعیت بحرانی پناهندگان افغان در پاکستان با توجه به شرایط امنیتی و اقتصادی، موجب نگرانی‌های زیادی شده است. این کشور اخیراً هشدار داده است که در صورت عدم رسیدگی سریع به پرونده‌های پناهندگان افغان در کشورهای میزبان، آنها را اخراج خواهد کرد. نخست‌وزیر پاکستان، شهباز شریف، مهلت اخراج این پناهندگان را تا ۳۱ مارس تعیین کرده است.
این اقدام پس از توقف برنامه پناهندگی ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ صادر شده است که موجب بلاتکلیفی پناهجویان در پاکستان شده‌است. اخراج جبری پناهجویان افغان در پاکستان از یک سال آغاز شده و تازگی ندارد. اما، اخراج فعالان حقوق بشر و حقوق زنان و همچنین خبرنگاران، سرخط خبرهای رسانه‌ای شده و باعث تشدید فشارها برای آنها و خانواده‌های‌شان گردیده است.
هزینه‌های ویزا یک‌ماه به مشکلات افزوده است
حیسنا سروری، مسئول جنبش فانوس آزادی زنان افغانستان، زمینه اظهار داشت که پناهندگان افغان در پاکستان با فشارهای زیادی روبه‌رو هستند. این فشارها شامل تهدیدات، مشکلات اقتصادی، هزینه‌های ویزا و مشکلات روحی است. به‌طور خاص، برای دریافت ویزای یک‌ماهه، هر فرد باید حدود ۶۰,۰۰۰ کلدار پاکستانی پرداخت کند که برای خانواده‌های دارای فرزند، مبلغ قابل توجهی است.
زیرا علاوه بر هزینه‌های ویزا، آنها مجبورند برای تأمین نیازهای غذایی و زندگی نیز همین مقدار را پرداخت کنند. به گفته او، مکان‌های سکونت پناهندگان به‌طور مداوم توسط نهادهای امنیتی پاکستان تحت تفتیش قرار می‌گیرند و این شرایط موجب افزایش فشار بر پناهجویان شده است. در نتیجه، صاحبان مکان‌های اقامتی و هتل‌ها نیز بر پناهندگان فشار بیشتری وارد می‌کنند.
به گفته او، بسته شدن دفتر کمیساری عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان در اسلام‌آباد نیز شرایط را پیچیده‌تر کرده است. همچنین، بسیاری از مهاجران افغان به‌دلیل فقدان اسناد، قادر به دسترسی به خدمات درمانی و بهداشت نیستند. خانم سروری در این زمینه از سازمان‌های بین‌المللی خواست که به وضعیت بحرانی مهاجران افغان رسیدگی کنند.
براساس گزارش‌ها، وضعیت مهاجران افغان در پاکستان به‌طور چشمگیری بدتر شده است. همچنین، پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، حدود ۲۰۰۰۰ افغان که در انتظار رسیدگی به پرونده‌های پناهندگی خود بودند، به‌طور موقت در حالت تعلیق قرار گرفتند. اداره ترامپ اعلام کرده است که این روند پس از بررسی دقیق دوباره فعال خواهد شد، اما تاریخ دقیقی برای این بازبینی مشخص نشده است.
به گفته حسنا سروری، این وضعیت، فشار زیادی را به پناهندگان افغان وارد کرده و وضعیت حقوق بشر در پاکستان و کشورهای دیگر را پیچیده‌تر کرده است. سازمان‌های بین‌المللی باید به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند و برای حمایت از حقوق پناهندگان افغان اقدام کنند.
گرچه پناهجویان افغان از مسدود شدن کمیساری سازمان ملل برای پناهجویان خبر می‌دهند، اما این نهاد در فیس‌بک رسمی خود در این مورد نگاشته است: « سازمان UNHCR و IOM پاکستان از دستورالعمل دولت پاکستان آگاه هستند که اعلام می‌کند تمام افغان‌هایی که کارت شهروندی افغان (ACC) دارند، باید از اسلام‌آباد (ICT) و راولپندی خارج شده و فوراً به افغانستان بازگردند. UNHCR و IOM برای روشن شدن نحوه اجرای این طرح‌ها به‌طور پیوسته در حال پیگیری هستند.»
قابل ذکرست که براساس داده ها در سایت رسمی کمیساری سازمان ملل برای پناهجویان، پاکستان میزبان بیش از ۱.۴ میلیون افغان ثبت شده است که مجبور به ترک افغانستان شده اند.
