در تاریخ ۳ دسامبر ۲۰۲۴، رویدادی با عنوان «دیدگاههای فراملی درباره مهاجران افغان در آلمان» در دانشگاه هومبولت برلین برگزار شد. این رویداد به همت شورای کارشناسی در امور مهاجرت و همگرایی (SVR) ترتیب یافت و جمعی از پژوهشگران، فعالان اجتماعی و دانشجویان را گردهم آورد تا به بررسی چالشها و فرصتهای پیش روی مهاجران افغان در آلمان بپردازند.
در این رویداد نتایج مطالعهای تحت عنوان «دیدگاههای فراملی درباره مهاجران افغان در آلمان» ارائه شد. این مطالعه بهعنوان یکی از جامعترین تحقیقات انجامشده در این زمینه، بر اساس نظرسنجی از ۱,۸۹۱ مهاجر افغان تدوین شده است و جنبههای مختلف زندگی مهاجران افغان، از جمله چالشهای ادغام اجتماعی، ارتباطات فراملی و مشارکت در جامعه میزبان را بررسی میکند.
یافتههای کلیدی پژوهش
یافتههای کلیدی این پژوهش نشان میدهد که مهاجران افغان باوجود زندگی در آلمان، ارتباطات فرهنگی و عاطفی خود با افغانستان را حفظ کردهاند و این پیوندها هویتی دوگانه را برای آنها ایجاد کرده است که فرصتها و چالشهای خاصی را به همراه دارد. در حوزه ادغام، یادگیری زبان آلمانی همچنان بزرگترین مانع پیش روی مهاجران افغان است و بسیاری از آنان در یافتن شغل مناسب با مدارک تحصیلی و تجربه کاری خود با چالشهای جدی روبرو هستند. علاوه بر این، تبعیض در حوزههایی مانند بازار مسکن، خدمات عمومی و محیط کار نیز از دیگر موانع مهم محسوب میشود. با این حال، اکثریت مهاجران افغان با امید به آیندهای روشن، تمایل دارند نقش فعالی در جامعه میزبان ایفا کنند و در فرآیند ادغام و مشارکت اجتماعی گامهای مؤثری بردارند.
پنل تخصصی؛ بررسی چالشها و ارائه راهکارها
در پنل تخصصی این رویداد، کارولینه پاپ، پژوهشگر ارشد شورای کارشناسی در امور مهاجرت و همگرایی، با ارائه نتایج تحقیق، به اهمیت پیوندهای فراملی مهاجران افغان اشاره کرد. او تأکید داشت که این پیوندها، برخلاف تصور رایج، میتوانند مکمل فرایند ادغام در جامعه میزبان باشند. وی با اشاره به یافتههای تحقیق توضیح داد که ارتباطات محلی و فراملی در کنار هم میتوانند به مهاجران در ایجاد توازن میان هویت فرهنگی و اجتماعی کمک کنند.
همچنان نرگس عزیزی، پژوهشگر حوزه مهاجرت، با تمرکز بر سیاستهای مهاجرتی آلمان، بر ضرورت اصلاح ساختارهای نهادی برای رفع تبعیض و ایجاد فرصتهای برابر برای مهاجران تأکید کرد. او به موانعی همچون دشواری در دسترسی به بازار کار و تبعیضهای ساختاری اشاره کرد و اصلاح این سیاستها را شرط لازم برای بهبود شرایط مهاجران دانست.
عبدالله اعطای، با توجه به نقش دیاسپورای افغان، بر اهمیت تعاملات اجتماعی میان مهاجران و جامعه میزبان تأکید کرد. وی دیاسپورا را بهعنوان یک پل ارتباطی میان مهاجران جدید و جامعه میزبان توصیف کرد که میتواند نقشی کلیدی در تقویت انسجام اجتماعی و حمایت از مهاجران ایفا کند.
کاوا سپارتک، مدیرعامل سازمان یار و فعال در حوزه حقوق بشر و فناوری، نیز به بررسی نقش فناوریهای دیجیتال در فرایند ادغام پرداخت. او توضیح داد که ابزارهای دیجیتال میتوانند دسترسی مهاجران به آموزش، خدمات مشاوره و فرصتهای شغلی را تسهیل کرده و به سرعت بخشیدن فرایند ادغام کمک کنند.
مجموع این دیدگاهها نشان میدهد که برای بهبود وضعیت مهاجران افغان در آلمان، نه تنها سیاستهای مهاجرتی باید اصلاح شوند، بلکه از ابزارهای نوین مانند فناوری و ظرفیتهای دیاسپورا نیز باید بهره گرفته شود. همچنین، توجه به پیوندهای فرهنگی مهاجران و ترویج آگاهی عمومی درباره فرهنگ افغانها میتواند نقش مؤثری در کاهش تبعیضها و تسهیل ادغام ایفا کند.
راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت
سخنرانان این رویداد پیشنهادهایی عملی برای بهبود شرایط مهاجران افغان ارائه کردند:
تسهیل فرآیند ادغام:
برگزاری دورههای رایگان و باکیفیت آموزش زبان
حمایت از کسبوکارهای کوچک مهاجران
افزایش آگاهی عمومی درباره فرهنگ افغانها
تقویت همکاری بینالمللی:
همکاری با دولت افغانستان و سازمانهای بینالمللی برای تسهیل مهاجرت قانونی و ارائه کمکهای بشردوستانه
مبارزه با تبعیض:
اجرای سیاستهای ضد تبعیض
برگزاری کمپینهای آگاهیبخشی در جامعه میزبان
جمعبندی
این رویداد فرصتی ارزشمند برای بررسی وضعیت مهاجران افغان در آلمان و ارائه راهکارهای عملی برای رفع چالشهای آنان بود. یافتهها و پیشنهادهای مطرحشده میتوانند مسیر جدیدی برای سیاستگذاریهای مؤثر و همگرایی بیشتر مهاجران افغان در جامعه آلمان ترسیم کنند.
برای مطالعه گزارش کامل این پژوهش و دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید به وبسایت رسمی شورای کارشناسی در امور مهاجرت و همگرایی (SVR) مراجعه کنید.
متن و عکس: داود عدیل/امل برلین
