دیوار برلین از ۱۳ آگوست ۱۹۶۱ تا ۹ نوامبر ۱۹۸۹ برلین غربی را احاطه کرد و به عنوان مسیری از کل شهر عبور کرد.
چرا دیوار ساخته شد؟
پس از پایان جنگ جهانی دوم، رهبری آلمان شرقی خواستار ایجاد یک سیستم سوسیالیستی در آلمان شرقی بود، اما بسیاری از شهروندان با این امر موافق نبودند. حتی قبل از تاسیس جمهوری دموکراتیک آلمان در سال ۱۹۴۹، هزاران نفر منطقه اشغال شوروی (SBZ) را به مقصد برلین غربی یا آلمان غربی ترک کردند. زمانی که جمهوری دموکراتیک آلمان در سال ۱۹۵۲ مرزهای خود را با جمهوری فدرال مسدود کرد، افراد زیادی از مرزهای که هنوز باز بودند، فرار کردند. پس از سرکوب قیام مردمی در جمهوری دموکراتیک آلمان در ۱۷ جون/ژوئن ۱۹۵۳، تعداد پناهندگان همچنان رو به افزایش بود.بین سالهای ۱۹۴۹ و تابستان ۱۹۶۱، حدود ۲.۶ میلیون نفر شرق آلمان را به مقصد غرب ترک کردند، که یک ششم جمعیت DDR در آن زمان بود. هنگامی که تعداد پناهندگان تنها در ماه جولای/ژوئیه ۱۹۶۱ به بیش از ۳۰۰۰۰ نفر رسید ، رهبری DDR تصمیم گرفت در نهایت مرزها را ببندد.
در ۱۳ اگست ۱۹۶۱، سربازان ارتش ملی خلق (NVA) با حمایت پلیس مرزی و مردمی و همچنین با مشارکت گروه های رزمی، شروع به بستن گذرگاه های مرزی به بخش‌های غربی کردند. آنها سیم خاردار را بالا کشیدند، سنگرها را برپا کردند و اولین ستون های بتنی را قرار دادند. در هفته‌های بعد، اولین دیوار مرزی را ساختند که در قسمت هایی هنوز موقتی بود. در ۲۸ سال، دیوار به طور مداوم تکمیل شد. سه بخش عمده در ساخت دیوار قابل تشخیص است:
نسل اول دیوارها (۱۹۶۱ – ۱۹۶۶): شامل بلوک های توخالی ساده همراه با تیرهای بتنی بود. محافظ های Y تقویت شده با سیم خاردار برای ممانعت مردم در برابر بالا رفتن نصب شده بودند. علاوه بر این، خرده های شیشه‌ای در تیرهای بتنی بالایی تعبیه شده بود.
نسل دوم دیوار (۱۹۶۶ – ۱۹۷۵): در سال ۱۹۶۶، شورای وزیران جمهوری دموکراتیک آلمان مقرراتی در مورد “اقدامات حفاظت از مرزهای دولتی بین جمهوری دموکراتیک آلمان و برلین غربی” صادر کرد. در نتیجه یک نوار مانع به عرض ۱۰۰ متر پشت دیوار ساخته شد که با سیم خاردار و خندق های ضد تانک محکم شد. ورود به این منطقه مرزی تنها با مجوز ویژه امکان پذیر بود. در همان زمان ساخت نسل دوم دیوار آغاز شد. این شامل صفحات بتنی عریض بود که یکی بالای دیگری در پروفیل های H قرار می‌گرفتند.
نوار دیوار چگونه ساخته شد؟ا
۱۵۵ کیلومتر دیوار در سراسر بخش غربی برلین کشیده شده است. از آنجایی که در چند سال اول تلاش های مکرری برای فرار صورت گرفت، دیوار به تدریج با یک سیستم مانع عمیق ایمن شد. این شامل یک دیوار داخلی است که در سمت برلین شرقی ساخته شده بود، یک حصار سیگنال، به اصطلاح موانع (عمدتا تشک های خاری با میخ های فولادی به سمت بالا)، یک مسیر که مرزبانان در آن گشت می زدند، نوارهای کنترلی چنگکی از شن و ماسه که ردپایی روی آن باقی می‌ماند.
دیوار از کدام مناطق برلین می گذشت؟
از ۱۵۵ کیلومتر طول کل، حدود ۴۳ کیلومتر از دیوار از وسط برلین عبور می‌کرد. از جنوب به شمال، دیوار مناطق برلین شرقی Treptow و Köpenick از ناحیه Neukölln برلین غربی، Krouzberg در غرب از Friedrichshain و Mitte در شرق، و همچنین Reinickendorf در غرب و Pankow در سمت شرق را جدا می کرد.این دیوار ۸ خط S-Bahn، چهار خط مترو و ۱۹۳ خیابان را قطع می‌کرد.
حدود ۱۱۰۰۰ مرزبان برای ایمن سازی دیوار و جلوگیری از فرار شهروندان جمهوری دموکراتیک آلمان مستقر شدند. آنها از نوار مرزی و در مجموع ۱۴ گذرگاه مرزی محافظت می کردند: هشت مورد از آنها بین برلین غربی و شرقی و شش مورد دیگر بین برلین غربی و قلمرو جمهوری دموکراتیک آلمان موقعیت داشت. اندکی قبل از سقوط دیوار، دیوار با ۳۰۰ برج دیدبانی محافظت می‌شد. با این وجود، تلاش های مکرر برای فرار صورت گرفت. برخی موفق بودند، برخی دیگر کشته شدند.
چند نفر سعی کردند از دیوار عبور کنند؟
گزارش های بسیار متفاوتی در مورد تعداد تلاش های فرار از شرق به غرب وجود دارد. گفته می‌شود که در مجموع حدود ۱۵۰۰۰۰ نفر بین سال های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ تلاش کرده اند از آلمان شرقی فرار کنند. حدود ۴۰۰۰۰ نفر موفق به فرار به غرب شده اند. آنها تونل‌هایی حفر کردند، در ماشین‌های مخصوص مخفی شدند و حتی یک بالون هوای گرم ساختند. اما برای بسیاری، فرار به مرگ ختم شد.از سال ۱۹۷۵، وزارت امنیت دولتی (استاسی) مسئول مبارزه با مهاجرت بود. طبق گزارش استاسی، حدود ۱۹۰۰۰ مرد و زن بین سال های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۸ موفق به فرار به غرب شدند. دیدنی ترین آنها تونل های زیر دیوار برلین بود. طولانی ترین تونل ۱۴۵ متر طول داشت و از زیر برنائر استراسه در عمق ۱۲ متری می گذشت. ۳۶ نفر در ساخت تونل مشارکت داشتند. ۵۷ از این طریق موفق به فرار شدند.
از دیوار برلین امروز چیز زیادی باقی نمانده است، فقط ۲.۵ کیلومتر هنوز حفظ شده است. جایی که بقایای دیوار هنوز در منظره شهر دیده می‌شود.
منبع: rbb
epd-bild/Christian Ditsch
