قرار گرفتن در برابر نور خورشید ریسک سرطان پوست را افزایش میدهد. پس چه نوع محافظتی برای پوست مناسب است؟ چه نکاتی را در مورد کرم ضدآفتاب و عامل حفاظت نوری باید در نظر گرفت و چه کسانی باید لباس مقاوم در برابر UV بپوشند؟
بهگزارش رسانه ARD، رسیدن به یک پوست قهوهای زیبا هنوز هم به عنوان نشانه زیبایی و سلامتی در نظر گرفته میشود. با این حال، نور خورشید نه تنها پوست را قهوهای میکند، بلکه ممکن است به پوست آسیب بزند و در بدترین حالت سرطان پوست را ایجاد کند. به گفته اداره فدرال حفاظت در برابر تشعشع (BfS)، تعداد موراد جدید بیماریهای سرطان پوست در آلمان هر ده تا پانزده سال دو برابر میشود. تنها ترکیب مناسبی از نور خورشید و محافظت نوری میتواند آفتاب گرفتن مطمئن را تضمین کند.
به شاخص UV توجه کنید!
خطر در اشعه ماوراء بنفش نور خورشید (UV-A, UV-B, UV-C) نهفته است. اشعه ماوراء بنفش نامرئی/غیر قابل رویت است، اما در طولانی مدت و در غلظتهای بالا میتواند به پوست و چشم آسیب برساند. شدت تابش این اشعه با استفاده از شاخص UV اندازهگیری میشود که یک مقیاس باز بالا است و از ۱ شروع میشود. این شدت بستگی به عوامل زیادی از جمله فصل سال، زمان روز، پوشش ابر، موقعیت و ارتفاع مکان دارد. از مرحله ۳ به بعد، پوست باید در برابر آن محافظت شود.
در آلمان، شدت تابش این اشعه در تابستان بهطور معمول به حدود ۸ و در مناطق کوهستانی تا ۱۱ میرسد. آب، شن روشن و برف باعث افزایش اشعه میشوند. ابرها تنها به اندازه کمی این تابش را کاهش میدهند و حتی میتوانند آن را در شرایط خاصی افزایش دهند. در تابستان، BfS اندازهگیریهای بهروز و نیز پیشبینی منطقهای برای شاخص UV را بهصورت روزانه منتشر میکند.
محافظت شخصی بستگی به نوع پوست دارد
افراد با پوست روشن نسبت به افراد با پوست تیره، به اشعه ماوراء بنفش حساستراند. علم بینایی بین چند نوع پوستی از بسیار روشن با موهای قرمز/بلوند تا سیاه با موهای سیاه تمایز میکند. بیشتر اروپاییها به نوع ۲ یا ۳ تعلق دارند. هنگامی که در برابر اشعه ماوراء بنفش شدید قرار میگیرند، پوست آنها فقط به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه محافظت خاص خود را دارد و پس از آن آسیب میبیند. در این میان، کودکان حساسترین پوست را دارند و همیشه باید خوب از نور خورشید محافظت شوند.
محافظت از پوست در برابر آفتاب
محافظت در برابر نور خورشید با جلوگیری از قرار گرفتن در برابر اشعه شروع میشود. پس در صورت امکان باید در سایه یا داخل خانه بمانید؛ بهویژه بین ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر، زمانی که خورشید به شدت میتابد.
حتی در سایه و زمانی که هوا ابری است، کرم ضدآفتاب بزنید
محافظت در برابر آفتاب در سایه زیر چترهای آفتابی یا درختان نیز منطقی است، زیرا به دلیل انعکاس تشعشعات محیط، همچنان در معرض اشعه UV هستید. همچنین ابرها در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت نمیکنند. بخشی از آنها اگرچه جذب میشود، اما ابرها نیز تابش را بازتاب میدهند. تابش اشعه ماوراء بنفش گاهی حتی می تواند قوی تر از نور مستقیم خورشید باشد.
روش درست استفاده از کرم ضد آفتاب
اگر نمیخواهید آفتاب گرفتن را از دست بدهید، باید به طور فراوان کرم یا ژل ضد آفتاب روی پوست بدن خود بمالید. در تابستان، متخصصان فاکتورهای حفاظت نوری (SPF) از ۳۰ تا ۵۰ را توصیه میکنند. با این ویژگی، از نظر تئوری پوست برای مدت طولانیتری توسط این عامل محافظت میشود.
علاوه بر این، کرم ضد آفتاب باید به طور فراوان، یکسان و به موقع روی پوست مالیده شود. حدود ۳۰ میلیلیتر یا شش قاشق چایخوری برای تمام بدن یک فرد، نیم ساعت قبل از شروع نور خورشید مناسب است. برای کودکان باید از محصولات با فاکتور حفاظت نوری بسیار بالا استفاده شود.
بعد از شنا دوباره کرم بزنید
بسیاری از کرمهای ضد آفتاب، ضد آب هم هستند. با این حال، اگر بعد از شنا خود را خشک کنید، مقداری از لایه محافظ ایجاد شده دوباره پاک میشود. بنابراین پس از خشک کردن باید دوباره کرم بزنید.
آیا فیلترهای شیمیایی UV برای بدن و محیط زیست مضر هستند؟
بر اساس گفتهها، فیلترهای شیمیایی محافظت از اشعهی ماوراء بنفش در کرمهای ضد آفتاب ممکن است اثرات هورمونی در بدن انسان داشته باشند. مواد تشکیل دهنده نگران کننده شامل اکتوکریلن و اتیل هگزیل متوکسی سینامات است.
اگرچه مقادیر این مواد در کرمهای ضد آفتاب زیر حد مجاز قانونی قرار دارند، اما به دلیل موجودیت این مواد در محصولات دیگر مانند لوازم آرایشی و لباس، بسیاری از متخصصان توصیه میکنند که از استفاده از کرمهای ضد آفتاب حاوی این مواد بهصورت کلی خودداری کنید.
علاوه بر این، فیلترهای شیمیایی محافظت از اشعهی ماوراء بنفش برای محیطزیست نیز مضر هستند؛ باقیماندههای این مواد هنگام شنا وارد آب میشود و میتوانند به سیستم هورمونی موجودات مانند حلزونها و ماهیها آسیب بزنند.
جایگزین فیلترهای شیمیایی
به جای فیلترهای شیمیایی مانند اکتوکریلن، استفاده از فیلترهای معدنی مانند تیتانیوم دیاکسید یا اکسید زینک پیشنهاد میشود که اثرات هورمونی ندارند و در لوازم آرایشی و بهداشتی طبیعی مجاز هستند.
ماندگاری کرم ضد آفتاب
کرمهای ضد آفتاب دارای تاریخ مصرف مشخصی هستند و باید پس از باز شدن به طور مرتب از نظر بو، قوام و رنگ بررسی شود. کرمهای حاوی اکتوکریلن باید حداکثر یک سال پس از باز شدن جایگزین شوند تا خطرات مربوط به تبدیل شدن این ماده به بنزوفنون که ممکن است باعث ایجاد سرطان شود، کاهش یابد.
محافظت از نور آفتاب با لباس
لباسهای با بافت چسبنده میتوانند مقاومت خوبی را در برابر نور ماورای بنفش ارائه دهند. منسوجات ساخته شده از الیاف مصنوعی نیز میتوانند موثر باشند، در حالی که رنگ نقش مهمی ایفا نمی کند. لباس خشک موجب محافظت بیشتری نسبت به لباسهای مرطوب میشود.
استفاده از کرم ضد آفتاب در خودرو
اشعه ماورای بنفش از طریق شیشههای خودرو نیز نفوذ میکند، بنابراین در سفرهای طولانی میتوان با نصب محافظ نور ماورای بنفش بر روی شیشهها یا استفاده از کرم ضد آفتاب برای محافظت از بازوها استفاده کرد.
محافظت از نور آفتاب با لباسهای ویژه
لباسهای ویژه با مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش میتوانند گزینه مناسبی برای افرادی با پوست حساس یا کودکان باشند. عامل موسوم به فاکتور محافظتی نور ماورای بنفش (UPF) میزان محافظت لباسهای این چنینی را نشان میدهد.
Bild von Markus Marcinek auf Pixabay