پیش از اجلاس سران اتحادیه اروپا در بروکسل در روزهای پنجشنبه و جمعه، مناقشه بر سر جنگ در خاورمیانه ادامه دارد. دلیل آن نگرش بسیار متفاوت کشورهای اتحادیه اروپا نسبت به “آتش بس” مورد بحث بین اسرائیل و حماس است. اما درگیری لفظی بین اسرائیل و دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
در اولین پیش نویس بیانیه اجلاس سران اتحادیه اروپا توسط چارلز میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا درباره جنگ خاورمیانه آمده است: «شورای اروپا از درخواست دبیر کل سازمان ملل متحد، گوترش، برای آتش بس بشردوستانه به منظور ایجاد دسترسی ایمن حمایت می‌کند.” با این حال، به گفته دیپلمات ها، این متن با کشورهای اتحادیه اروپا توافق نشده است.
گوترش چه خواسته ای دارد؟
گوترش، دبیرکل سازمان ملل چند روز است که خواستار «آتش بس فوری بشردوستانه» شده است. گوترش خواستار «وقفه موقت در نبرد» برای کمک‌های بشردوستانه، نجات مجروحان و موارد مشابه شده است.
چه کسانی از خواسته گوترش حمایت می‌کنند؟
سیاستمداران دولتی کشورهایی مانند اسپانیا، بلژیک و ایرلند اخیراً از درخواست گوترش برای آتش بس میان اسرائیل و حماس حمایت کرده اند. فرانسه نیز اخیرا تایید خود را اعلام کرد. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پیش از نشست شورای اتحادیه اروپا از این اقدام استقبال کرد: “شخصاً فکر می‌کنم یک آتش‌بس بشردوستانه ضروری است تا کمک‌های بشردوستانه وارد شده و توزیع شوند. این امر فوری است زیرا حدود نیمی از بیش از دو میلیون نفر ساکن نوار غزه با توجه به حمله زمینی مورد انتظار اسرائیل مجبور به ترک خانه‌های خود شده اند.”
چه کسانی با خواسته‌های گوترش مخالف هستند؟
علاوه بر اتریش، جمهوری چک و لتونی، آلمان نیز نسبت به درخواست آتش بس تردید دارد. دولت آلمان نگران است که چنین بیانیه‌ای به گونه ای تلقی شود که گویی اتحادیه اروپا حق دفاع از خود اسرائیل را زیر سوال می‌برد. بنابراین آلمان احتمالاً برای تغییر یا حذف این مصوبه پیش از آغاز نشست سران اتحادیه اروپا، تلاش خواهد کرد. آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه فدرال، موضع خود را در نشست با همتایان خود در لوکزامبورگ به وضوح بیان کرد. وی گفت: «اگر تروریسم در غزه به همین منوال ادامه یابد، نمی‌توانیم فاجعه انسانی را مهار کنیم. تنها در صورت مبارزه با تروریسم، صلح و امنیت برای اسرائیل و فلسطینی‌ها برقرار خواهد شد». آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا گفت: ما نمی توانیم به اسرائیل بگوییم که دیگر نمی‌تواند از خود دفاع کند در حالی که حماس به شهرهایش راکت شلیک می‌کند.
به جای خواسته گوترش چه چیزی مطرح می‌شود؟
میشل، رئیس شورا، فرمول گوترش را تضعیف کرده است. او در پیش‌نویس اعلامیه اتحادیه اروپا از «مکث بشردوستانه» صحبت می‌کند. کلمه «آتش بس» که در واقع گوترش به کار برد، وجود ندارد. بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز بر چنین “مکث بشردوستانه” فشار می آورد. با این حال، دوستان اسرائیل در اتحادیه اروپا نیز در مورد این فرمول تردید دارند، زیرا هنوز برای آنها بسیار شبیه آتش بس است.
آلمان چه پیشنهاد متقابلی ارائه می‌کند؟
بائرباک، وزیر امور خارجه، روز سه‌شنبه در مناظره شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک، اصطلاح «پنجره بشردوستانه» را مطرح کرد. این اصطلاح به این منظور است که اطمینان حاصل شود که اسرائیل برای آتش بس یکجانبه تحت فشار نیست.
Foto: Saeed Jaras/APA Images via ZUMA Press Wire/dpa
