دولت ایران برای اجرای قوانین مربوط به حجاب، به اعمال سفت و سخت زور متوسل شده است. آنطور که گفته شده، از نرم‌افزار تشخیص چهره نیز برای این منظور استفاده می‌کند. یکی از تامین کنندگان این دوربین‌ها، شرکت معروف آلمانی “بوش” است. با این حال، این شرکت استفاده از این دستگاه‌ها برای تشخیص چهره مردم در ایران را رد می‌کند. اما گزارش‌ها خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
در ژوئن/جون سال گذشته، یک گروه مخالف حکومت، اعلام کرد که بیش از ۵۰۰۰ دوربین نظارت عمومی را در منطقه تهران هک کرده است. هکرها ویدئویی از این اقدام را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. این ویدئو، رابط نرم افزاری بوش را نشان می‌دهد که ظاهراً برای کنترل دوربین‌ها برای نظارت بر تقاطع‌ها و بزرگراه‌های تهران استفاده می‌شود.
اما آیا این دوربین‌های بوش هنوز هم برای اجرای قانون استفاده می‌شوند؟
طبق مطالعه اخیر سازمان حقوق بشر عفو بین‌الملل، دوربین‌های نظارت بر ترافیک جاده‌ای به ویژه برای اجرای الزامات حجاب استفاده می‌شود. آنطور که در گزارش مگزین آمده، زنان ایرانی، اندکی پس از عبور از یک چهارراه یا پیاده شدن از ماشین خود پیامکی مبنی بر اخطار حجاب دریافت می‌کنند.
رها بحرینی از عفو بین الملل در مصاحبه با ARD Weltspiegel گفت: “مقامات ایران، سیستم نظارت خود را با فناوری تشخیص چهره گسترش داده‌اند. زنانی که بدون روسری شناسایی شده و باید منتظر تهدیدات قانونی باشند.”
پس از دریافت اخطار حجاب، از طریق پیامک، بسیاری از زنان مجبورند خودروی خود را برای چند هفته تحویل دهند. این امر می‌تواند حتی منجر به ممنوعیت خروج از کشور و جریمه شود.
نظارت بر زنان با فناوری اروپایی؟
پس از چندین هفته تلاش ناموفق، گروهی از چهره‌های مخالف حاضر به ملاقات با خبرنگاران از SWR برای مصاحبه آنلاین هستند، به شرطی که ناشناس باقی بمانند. این گروه به خبرنگاران می‌گوید دوربین‌های شرکت‌هایی در هلند، سوئد و آلمان در جاده‌های ایران استفاده می‌شوند. شبکه دوربین های مداربسته در ایران بسیار متراکم و پیچیده است.
نقشه ای از مرکز شهر تهران که توسط فعالان ایجاد شده و در اختیار SWR قرار گرفته است، ظاهراً نشان می دهد که تقریباً در هر گوشه خیابان یک دوربین وجود دارد. دوربین‌های شرکت چینی Tiandy رایج ترین هستند. و به گفته این فعالان، دوربین‌های بوش که برای نظارت بر ترافیک استفاده می‌شوند نیز می‌توانند بارها و بارها در این میان پیدا می‌شوند.
بوش تأیید می‌کند که مدل دوربینی که در فیلم‌های هکرها دیده می‌شود بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ به تعداد کم به ایران تحویل داده شده است. اما بوش مستقیماً در پروژه نظارت بر ترافیک شرکت نداشت. و این شرکت به SWR می‌نویسد که به اصطلاح ردیابی هوشمند با این مدل دوربین امکان پذیر است.
فعالان SWR پرسیدند که با چنین تکنیک ردیابی، رژیم ایران می‌تواند تشخیص دهد که آیا مردم برای تظاهرات جمع می‌شوند یا خیر. آنها می‌گویند: “اگر همزمان بیش از پنج یا ده نفر در تصویر دوربین ظاهر شوند، زنگ هشدار به نزدیکترین ایستگاه پلیس ارسال می‌شود و سپس نیروهای امنیتی ظاهر می‌شوند. رژیم ایران در حال حاضر از این فناوری استفاده می‌کند.”
دوربین‌های مداربسته به عنوان ابزار سرکوب رژیم ایران
طبق این روزنامه، مربی یکی از مدیران فروش بوش برای خاورمیانه بوده است. هنگامی که SWR از بوش پرسیده شد، بوش تایید کرد که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ حدود ۸۰۰۰ دوربین امنیتی به ایران تحویل داده است.
در همان زمان، این شرکت می‌نویسد که این دوربین ها را نمی توان برای تشخیص چهره تمام اتوماتیک استفاده کرد زیرا نرم افزار تشخیص چهره بیومتریک از قبل روی دوربین‌ها نصب نشده است. در ادامه نامه بوش آمده است: هیچ یک از کارکنان بوش تاکنون آموزش تشخیص چهره را در دانشگاه خاتم انجام نداده اند. با این حال، این شرکت خاطرنشان می‌کند که تمام عکس‌ها یا فیلم‌های ایجاد شده توسط یک دوربین را می‌توان به صورت زنده یا پس از آن با استفاده از نرم‌افزار تشخیص چهره مبتنی بر سرور ارزیابی کرد.
این فعالان می‌گویند که این نرم‌افزار تحلیل ویدیویی توسط شرکت امنیتی دانمارکی Milestone Systems به ایران ارسال شده است. در پاسخ به سوال SWR، این شرکت تایید کرد که تا سال ۲۰۱۹ راه حل های نرم افزاری در جمهوری اسلامی فروخته می شد! از جمله نرم افزار مدیریت ویدئو XProtect، یک پلت فرم باز که می‌تواند برای اهداف مختلف استفاده شود. در وب سایت این شرکت آمده است که XProtect می‌تواند برای مقایسه چهره‌ها نیز استفاده شود. نرم افزار این شرکت دانمارکی را می‌توان با دوربین‌های نظارتی تولید کنندگان مختلف – از جمله دوربین‌های بوش – ترکیب کرد.
زنان ایران به عقب برنمی‌گردند!
بحرینی عفو بین‌الملل معتقد است که شرکت‌هایی مانند بوش مسئولیت دارند: «شرکت‌ها موظفند وظایف مراقبتی خود را انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که از فناوری‌هایی که می‌فروشند برای ارتکاب نقض حقوق بشر استفاده نمی‌شود.»
زنان در ایران همچنان تحت ظلم و ستم قرار دارند و همچنین با کمک فناوری هوشمند اروپایی‌ها مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. در مجلس ایران که تندروها بر آن اکثریت هستند، در حال حاضر پیش نویس قانونی به نام «حجاب و عفاف» وجود دارد.
شیما قوشه به عنوان وکیل در تهران و متخصص در زمینه حقوق زنان کار می‌کند. او یکی از معدود افرادی است که می‌خواهد آشکارا در مورد برنامه‌های دولت صحبت کند. او به ARD Weltspiegel می‌گوید که طبق پیش نویس جدید، زنان می توانند به “فساد فی الارض” متهم شوند. در این صورت اگر زنان روسری نپوشند، خطر اعدام می‌تواند واقعاً تهدید وجود داشته باشد!
Photo by Michał Jakubowski on Unsplash
امل برلین!
