Bild: Zainab Farahmand
18/07/2023

از خراب کردن موتور پدر، تا مهندسی در آلمان؛ خاطرات یک پناهنده افغان

پدر تازه موتور خریده بود. قرار بود با آن بروند برای مراسم همدردی با یکی از بستگان که عزیزی از دست داده بود. پدر به یکی از اقوام هم وعده کرده بود که آنها را نیز با خود به مراسم فاتحه ببرد. آن روز مرتضا برای کاری که کرده بود، توبیخ و مجازات شد. مرتضا موتر را دست کاری کرده بود. موتور روشن نشد و پدر از اینکه وعده خلاف شده بود، عصبی بود.

مرتضا سلطانی خاطرات کودکی‌اش را با لبخند بازگو می‌کند. او اولین فرزند پسر خانواده است. جوانی ۲۵ ساله که یک سالی از آمدنش به آلمان می‌گذرد. در کودکی، کار همیشگی مرتضا، دستکاری در لوازم برقی بود. چیزی از لوازم برقی در خانه باقی نمانده بود که مرتضا آن را زیر و رو نکرده باشد. اشتیاق او به فهم لوازم برقی پای او را به دانشکده‌ی علوم کامپیوتری دانشگاه کابل کشاند. 

در یکی از شب‌های سال آخر مدرسه، پدر از مرتضا پرسید:« یا درس می‌خوانی و می‌روی دانشگاه یا اینکه باید کار کنی.» مرتضا آن شب تصمیم گرفت که درس بخواند. آن هم در رشته‌ای که همیشه ذهنش را درگیر می‌کرد: علوم کامپیوتری.

درس‌های دانشگاه، کنجکاوی مرتضا را فروکش نکرد. سوال‌های متعددی در ذهنش می‌ماند که باید بیرون از جلسات درسی دنبال پاسخ آنها می‌گشت. وقتی که سال سوم دانشگاه بود، یکی از استادان توانایی او را فراتر از آنچه معمول می‌دانست یافت. پس او را به شرکتی معرفی کرد. مرتضا پیش از آنکه فارغ التحصیل شود شروع به کار کرد. 

روزی از دانشگاه به سمت خانه می‌رفت. شخصی که همراه مرتضا بود کیف پولی پیدا کرد. او نمی‌دانست چطور می‌تواند کیف را به صاحب اصلی آن برساند. اگر در صفحات مجازی پستی نشر می‌کرد، تضمینی نبود که صاحب کیف آن پست را ببیند یا هم در مسجدی اعلان می‌داد باز تضمینی نبود که صاحب کیف اعلان را بشنود. مرتضا به این فکر کرد که این شخص چطور می‌توانست به ساده‌ترین شکل کیف را به صاحب آن برساند. پس او اپلیکشن «پیدا» را طراحی و دیزاین کرد. 

مرتضا هر ساله اپلیکیشنی درست می‌کند که بتواند مشکلی از مردم را حل کند. در دوره کرونا برنامه‌ای را در افغانستان برای تعقیب ویروس کرونا درست کرد. همین طور، در همراهی با تیمی از همکارانش اپ دیگری ساخت که امکان بازی و تفریح از راه دور را فراهم می‌کرد. به تازگی وب سایتی را دیزاین کرده است که به پناهندگان کمک می‌کند در مورد شرایط پناهندگی به کانادا معلومات پیدا کنند. هندبوک کانادا، را می‌توان به زبان‌های فارسی/دری، پشتو و انگلیسی خواند. 

در حال حاضر مرتضا زبان آموز است. آلمانی را تا سطح A2‌ خوانده است. او امیدوار است که رشته‌اش را در آلمان ادامه دهد. ایده‌هایی برای خدمات شهری و رفاهی در سر دارد که در آینده آنها را عملی خواهد کرد.

گزارش از زینب فرهمند

Bild: Zainab Farahmand