Bild: Fabian Sommer/dpa
18/12/2022

فراز و نشیب‌های دستیابی به تابعیت آلمانی

ائتلاف چراغ راهنمایی قصد دارد شرایط تابعیت را در آلمان راحت‌تر کند. فایزر به تازگی اعلام کرده که اگر همه چیز خوب پیش رود، اصلاحات در تابستان سال ۲۰۲۳ اجرا خواهند شد. اما تاکنون چه کسانی و چگونه در آلمان تابعیت گرفته‌اند؟ شرایط در دیگر کشورهای اروپایی چگونه است؟ و آیا دریافت پاسپورت آلمانی به ادغام مهاجرین کمک می‌کند؟

نانسی فایزر، وزیر کشور فدرال (SPD)، نخستین لایحه اصلاحات قوانین تابعیت آلمان را اواخر ماه نوامبر امسال به پارلمان ارائه کرد. به گزارش رسانه Mediendienst، براساس این لایحه، متقاضیان پاسپورت آلمانی می‌توانند ملیت پیشین خود را همچنان حفظ کنند. حزب‌های سوسیال دموکرات آلمان (SPD)، سبزها و لیبرال‌ها (FDP) نیز پیش از این چنین اصلاحاتی را پیشنهاد داده بودند.

براساس لایحه پیشنهادی قرار است:

  • مدت اقامت در آلمان پیش از درخواست تابعیت از ۸ سال به ۵ سال کاهش یابد. اگر متقاضی به زبان آلمانی تسلط یابد یا در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت کند، می‌تواند پس از ۳ سال درخواست تابعیت دهد.
  • متقاضیان بالای ۶۷ سال دیگر به مدرک زبان B1 نیاز نخواهند داشت. تنها لازم است که بتوانند به زبان آلمانی با دیگران ارتباط برقرار کنند.
  • کودکانی که در آلمان به‌دنیا می‌آیند خودبه‌خود شهروند آلمان محسوب می‌شوند اگر والدین آن‌ها دست‌کم ۵ سال به‌طور قانونی در آلمان زندگی کرده باشند.

اصلاحات پیشنهادی بسیار بحث‌برانگیز شده و در میان حزب‌های مختلف واکنش‌های متفاوتی را برانگیخته است. اما قوانین تابعیت آلمان درحال‌حاضر چگونه است و چه کسانی می‌توانند درخواست دهند؟

چه کسی می‌تواند درخواست پاسپورت آلمانی دهد؟

براساس قوانین کنونی، متقاضی باید دست‌کم ۸ سال به‌طور دائم و قانونی در آلمان زندگی کرده باشد، به قانون اساسی آلمان متعهد باشد و بتواند به‌طور مستقل امرار معاش کند. دانش زبان آلمانی داشته باشد و هیچ جرمی مرتکب نشده باشد. متقاضی باید آزمون تابعیت را گذرانده باشد و ملیت پیشین خود را رها کند. البته در دو مورد اخیر استثناهایی هم وجود دارد.

هزینه تابعیت بزرگسالان ۲۵۵ یورو و برای کودکان ۵۰ یورو است.

مزایای پاسپورت آلمانی چیست؟

همه اتباع خارجی که تابعیت آلمانی را به‌دست می‌آورند از تمام حقوق و مزایای شهروندان آلمان برخوردار هستند. به گفته Mediendienst، آن‌ها می‌توانند در انتخابات مختلف شرکت کنند و خود نیز به مناصب سیاسی دست پیدا کنند. همچنین می‌توانند جذب نیروی پلیس یا ارتش فدرال شوند. پاسپورت آلمانی امکان سفر بدون ویزا به بسیاری از کشورهای جهان را مهیا می‌کند و دارندگان آن می‌توانند به دیگر کشورهای عضو شنگن به‌راحتی سفر کرده یا در آن‌ها اقامت گزینند.

تاکنون درخواست چند نفر پذیرفته شده است؟

در سال ۲۰۲۱ تابعیت ۱۳۱،۶۰۰ نفر پذیرفته شد که نشان‌دهنده‌ افزایش ۲۰ درصدی نسبت به سال پیش از آن است. آمار و ارقام نشان می‌دهند که در آن سال درصد بالایی از درخواست تابعیت سوری‌ها پذیرفته شده است که برابر با ۱۹،۱۰۰ نفر است.

در سال ۲۰۲۱ به ۱۲،۲۰۰ نفر از مهاجرین ترک و ۶۹۰۰ نفر از مهاجرین رومانی نیز تابعیت آلمانی داده شد.

وضعیت تابعیت در دیگر کشورهای اروپایی چگونه است؟

تعداد خارجی‌هایی که پاسپورت آلمان را دریافت می‌کنند در مقایسه با دیگر کشورهای اتحادیه اروپا کمتر است زیرا شرایط اخذ تابعیت در آلمان سختگیرانه‌تر است. برای نمونه، در دیگر کشورها امکان درخواست تابعیت پس از ۵ سال اقامت در آن کشورها یا کمتر از آن وجود دارد.

برای مشاهده تفاوت‌های بیشتر به این لینک مراجعه کنید.

آیا تابعیت سرعت ادغام را افزایش می‌دهد؟

پژوهش‌های دانشگاه‌های هومبولت و هایدلبرگ نشان می‌دهند که دستیابی به تابعیت انگیزه‌ مهاجرین را برای ادغام در کشور جدید افزایش می‌دهد. درواقع، حق شهروندی می‌تواند نوعی «پاداش» برای ادغام موفقیت‌آمیز محسوب شود.

این مسئله به‌ویژه در مورد زنان قابل‌ تامل است. زنان مهاجر پس از دریافت تابعیت راحت‌تر جذب بازار کار می‌شوند و ساعت‌های بیشتری را در هفته کار می‌کنند. پژوهشگران در هلند و سوئیس نیز به نتیجه‌های مشابهی دست یافته‌اند.

مقاله‌های بیشتر در ارتباط با این موضوع را این‌جا بخوانید.