تصویری از انسانی که به اجبار تبعید شده و فرار کرده, شکننده و سرگردان بین دو دنیای متفاوت , بین دو فرهنگ.
بین میهن و جای جدید, گم شده!
این نمایشگاه با پشتیبانی اداره زنان شهر فرانکفورت Frauenrefrat der Stadt Frankfurt و به سلسله برنامه های بزرگذاشت از روز( تبعید) از تاریخ ۶ سپتامبر الی ۸ اکتبر سال جاری در سالون هنر Heussenstamm در فرانکفورت بروی بازدید کنندهها باز است. بازدید از این نمایشگاه برای عموم مجانی است و از چهارشنبه تا شنبه از ساعت ۲ الی ۶بعد از ظهر قابل دسترسی است.
ساره نبیل در سال ۱۹۹۴ در شهر کابل افغانستان بدنیا آمد, در اولین سالهای نوجوانی گرایشات هنری اش را در مرکز هنرهای معاصر دانشکده هنر های زیبای دانشگاه کابل با اشتراک در نمایشگاه گروهی بنام ( هنر بیافرینید نه جنگ) به نمایش گذاشت.
ساره در افغانستان علوم سیاسی خوانده و سال ۲۰۱۵ برای اشتراک در یک کنفرانس به هالند آمده و از آنزمان به بعد در آلمان زنده گی میکند. او اینک تحصیلاتش را در مقطع فوق لیسانس در یکی از دانشگاه های آلمان ادامه میدهد. او خودش را هنرمند و فعال حقوق بشر با تمرکز بر حقوق زنان معرفی میکند.
پرسیدم هدف نمایشگاهش چیست ؟
در جواب گفت: تبعید همیشه نا خواسته است, باید جغرافیایی که هویتت درآنست,عزیزان و خاطراتت را به اجبار ترک کنی و در دنیایی جدید که همه چیز نو و بیگانه است از اول شروع کنی. دو اثرام در این نمایشگاه دقیقا روی موضوع تبعید است.
بعد از ۷ سال زنده گی در غربت, انجام کارهنری در تبعید چگونه است؟
در جواب گفت: پیام کارهای هنری ام در افغانستان سیاسی و انتقادی بود که معمولا نظر به مشکلات گوناگون گاهی اجازه اظهار و نمایشش نبود ولی حالا اینجا با استفاده از آزادی بیان, کارهای قویتری را میتوانم به نمایش بگذارم.
ساره به این باور است که کارهایش معمولا از تجربه زیستی اش نشآت میگیرد و مشکلات انسان امروزی ( مصیبتها و آلام انسانی ) او را به اجراء و خلق کارهای هنری وا میدارد. درجواب سوال اینکه: نقش هنرمندان در تبعید برای زنده نگه داشتن هنر در وضعیت فعلی و خفقان اجباری هنر در افغانستان چیست؟
گفت: برای هنرمندی که تازه به اروپا آمده در کنارامکانات فراوان ,آزادیهای فردی و فراهم بودن شرایط آشنایی با نهادها و موسسات هنری متاسفانه برخی محدودیتهایی هم وجود دارد. ا ز آنجمله میتوان به تفاوت سطح هنر ازاجراهای هنری در افغانستان, سطح بالای رقابت در دنیای هنر و برخی کاغذ بازیهای اداری یاد کرد. او افزود: با اینهمه امیدوارم هنرمندان از امکانات و شرایط مساعد در اروپا به نفعشان استفاده کنند و نگذارند هنر در هیچ جای دنیا بمیرد.
پرسیدم آیا بین هنرمندان افغان درخارج هماهنگی وجود دارد؟
او گفت: متاسفانه چتری واحد برای جمع کردن این نیروی مفید در خارج وجود ندارد تا با هم برای رشد هنر اقدامی کنند, با اینکه هر از گاهی تجمعاتی در شهرهای مختلف صورت میگیرد ولی تنها به تجلیل از عیدو سال نو و شب یلدا خلاصه میشود.
افغانستان :
در قسمتی از مصاحبه پرسیدم وضعیت هنر و هنرمندان زن افغانستان را چگونه ارزیابی میکند ؟ : ” وضعیت وحشتناک است، با هر روزی که میگذرد وضعیت در افغانستان غیر قابل تحمل میشود, طالبان مردم افغانستان را محدود تر میکنند و قوانین غیر انسانی سخت گیرانه تری حکمفرما میشود و البته این فشارها, محدودیها و ظلمها بر زنان هنرمند شدیدتر هم هست.”
برایم دردناک است که بگویم یکسال پس از سقوط افغانستان, هنر در افغانستان مرده است.
پرسیدم : به نظرت نقش جامعه جهانی در مراقبت از آثار هنری افغانستان و پشتیبانی از هنرمندانی که در افغانستان هستند، چه است؟
در جواب گفت: “من همیشه به جامعه جهانی با دید انتقادی دیده ام. چیزی که برایم بسیار اهمیت دارد, حسن نیت جامعه جهانی در قبال افغانستان چه در زمینه سیاسی, اقتصادی یا هنری است, که متاسفانه کمتر دیده میشود. دنیا و جامعه جهانی بیشتر مواقع با افغانستان در زمینه هایی که تذکر دادم به نوعی بازی کرده است. قابل تذکر است که در همین ۲۰ سال اخیر با کمکهای جامعه جهانی, افغانستان درزمینه های مختلف به پیشرفت و توسعههایی نسبی دست یافت ولی با وجود ملیاردها دالر کمک ما شاهد کار چندانی در زمینه هنر نبودیم .”
جامعه جهانی در وضعیت فعلی افغانستان برای نجات جان انسانها اقدام نمیکند و مشکل است توقع داشته باشیم به هنری که مرده و یا در حال مرگ است توجه کنند.
با این حال توقعم از جامعه جهانی با در نظر داشت شعارهای حقوق بشری شان اینست که در حفظ آثار باستانی و فرهنگ و هنر سرزمینمان جدیتر عمل کنند .
حرف آخر:
“زیاد اهل پیام نیستم , میخواهم هنرم خودش گویای ۱۰۰۰ حرف نگقته باشد. امیدوارم فردایی بهتر و انسانیتر داشته باشیم مخصوصا در کشور خودمان, جایی که زن و مرد در کنار هم به فکر شگوفایی کشورشان باشند. جایی که هنر نمیرد و بیشتر رشد کند.
آرزویم افغانستانی عاری از طالب است.
دوست دارم همانطوریکه من امروز در فرانکفورت نمایشگاه برگزار کردم, بتوانم سال آینده در کابل هم برگزار کنم.
برای معلومات بیشتر در مورد نمایشگاه به این ویبسایت مراجعه کنید:
https://heussenstamm.de/
پرویز رحیمی _ امل فرانکفورت.
Photos: Parwiz Rahimi