من که حدود پنجاه سال از عمرم می‌گذرد و همیشه روزهای سال نو را با خوشی و در جمع خانواده و دوستان می‌گذراندم و روزها قبل از نوروز در انتظار آمد آمد بهار و نوروز بودم. فرقی هم برایم ندارد چه آن زمانی که در مزارشریف بودم و چه حالا که در برلین هستم، بنا به سنت‌های خانوادگی روز اول سال را همیشه در جمع خانواده بودیم. معمولا سال نو را در خانه بزرگ‌ترین فرد خانواده جمع می‌شدیم و این روز گرامی می‌داشتیم. ما ضرب‌المثلی داریم “که اگر روز اول سال را خوشحال باشی، تمام سال خوشحال خواهی بود”. محمد شریف فاطمی پناهنده افغان مقیم برلین با بیان این سخنان میافزاید که دومین نوروز را با کرونا سپری می‌کند.
او می‌گوید که در سال ۲۰۱۵ به آلمان آمده و به استثنای پارسال مراسم تحویل سال را در جمع خانواده و دوستانش سپری کرده است: “معمولا در سال‌های قبل که خبری از کرونا نبود، قبل و یا بعد از نوروز کنسرت‌های از هنرمندان مشهور افغان و ایرانی در شهرهای فرانکفورت، کلن، هامبورگ و برگذار می‌شد و من یکی از شرکت‌کنندگان پروپاقرص این کنسرت‌ها بودم و شادی را که در روزهای سال نو تجربه می‌کردم، در هیچ موقع سال چنین فرصتی دیگری پیش نمی‌آمد”.
از او می‌پرسم که در دوران کرونا دید و بازدید‌های خانوادگی و دوستان تا حدودی ممنوع است و همچنان با افزایش کنونی میزان مبتلایان به کرونا منطقی هم به نظر نمیرسد تا یک جمع بزرگی دور هم جمع شوند، نظر خودت در این باره چی است؟
آقای فاطمی می‌گوید :”من شش ماه قبل به کرونا آلوده و از آن جایی که مریضی جانبی دیگری هم دارم، وضعیتم را خیلی خراب کرد و چند روز در شفاخانه/بیمارستان بودم، بناّ از تمامی کسانی که نوروز را گرامی می‌دارند و یا رسوماتی مانند دید و بازدید خانوادگی دارند، صمیمانه خواهش می‌کنم که کرونا را جدی بگیرند، زیرا من به کرونا مبتلا شده ام و کرونا با کسی شوخی ندارد. ما افغان‌ها ضرب‌المثلی داریم که می‌گویند “یار زنده و صحبت باقی”. امیدوارم این آفت هرچه زودتر گم شود تا همه بتوانند به زندگی عادی برگردند.”
غذاهای نوروزی
بیشترمردم در شب سال نو و یا در روز سال نو غذاهای متنوعی مانند سبزی چلو، قابلی پلو، منتو و عذاهای سنتی که در هر منطقه فرق می‌کند، می‌پزند. هفت‌میوه نیز یکی از اجزای اصلی سفره‌های نوروزی در افغانستان است. هفت میوه از کشمش، سنجد، پسته، فندق زردآلوی خشک و چهارمغز/گرود ساخته میشود.
سمنو یا سمنک خوردنی شیرینی است که از جوانه گندم و آرد درست میشود و از خوراکی‌های است که در روزهای نوروز در افغانستان و ایران استفاده میشود.
در ایران در کنار غذاهای نوروزی مانند سبزی ماهی سر سفره نوروزی سیب، سکه، سنبل، سنجد، سماق، سبزه و سمنو می‌گذارند که به هفت سین مشهور است. معمولا در ایران در کنار سفره هفت‌سین قرآن، کتاب حافظ، آئینه، شمعدان، تخم مرغ رنگی و ماهی قرمز می‌گذارند. رسومات نوروز در افغانستان و ایران بسته به منطقه با تفاوت‌های اندکی اجراء می‌شوند.
نوروز در افغانستان و ایران آغاز سال نو به حساب می‌آید، اما این روز در تاجکستان، جمهوری اذربایجان، قزاقستان، قرغزستان، آلبانیا، ازبیکستان، گرجستان، ترکمنستان، هند، پاکستان و بخش‌های از روسیه و چین گرامی داشته میشود و مردم به جسن و پاکوبی می‌پردازند. نوروز، با عنوان رسمی “روز بین‌المللی نوروز” توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر ثبت ثبت شده است.
مراسم تحویل سال نو در آلمان روز شنبه ساعت ۱۰ و ۳۷ قبل از ظهر است.
متن: نورالله رحمانی
Photo: Heike Lyding/epd
